دلیل اینکه تحت تأثیر برخی افراد قرار می‌گیریم و جذب آنها می‌شویم کاریزما داشتن آنهاست و کاریزما مجموعه‌ای از صفات و رفتارهای ویژه، ممتاز و گاهی منحصربه‌فردی است که مورد قبول‌مان می‌باشند و افراد کاریزماتیک را از دیگران جدا می‌کند به گونه‌ای که جذابیت و اثرگذاری ویژه‌ای در آنها دیده می‌شود و بر روی رفتار و گفتارمان تأثیر عمیق و بالایی می‌گذارند و در مواردی الهام‌بخش نیز می‌باشند

اگر بخواهیم کاریزما را که مهارتی اجتماعی می‌باشد در یک جمله به صورت خلاصه تعریف کنیم می‌شود “جذبه و شکوهی که در دیگران نفوذ می‌کند و توانایی تحت تأثیر قرار دادن و متقاعد کردن دیگران را دارد”

اینکه هر فرد بر اساس چه معیارهایی کاریزما را می‌سنجد مهم است چون ممکن است فردی که برای ما کاریزما دارد برای فرد دیگر کاریزمایی نداشته باشد

در هر صورت این ویژگی یکی از موارد مهمی است که برای هر کس در زندگی و تعاملات روزمره مفید می‌باشد، از همسر و پدر و مادر گرفته تا دیگر افراد خانواده و دوستان و صاحب و مدیر کسب و کار و حتی پرسنلی که مشغول به کار هستند, چون با این ویژگی می‌توان نظر موافق نزدیکان و افراد مختلف را جلب کرد بدون آنکه بحث و مشاجره و یا اجبار و قوانین سخت‌گیرانه‌ای در کار باشد و یا حتی پای پاداش دادن در میان باشد. به همین خاطر با این ویژگی متقاعدسازی دیگران بسیار راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر است

تصور کن فردی می‌خواهد هر عضو خانواده و یا حتی هر یک از دوستانش در مسیر مناسب و مطلوبی قرار بگیرند و کار درست را انجام دهند بدون اینکه بحث و بگو مگویی بینشان پیش بیاید آنها متقاعد شوند، یا صحاب و مدیر کسب و کار می‌خواهد نیروی کار به وظیفه‌ای که بر عهده دارند تا جایی که می‌شود خودجوش و مشتاقانه عمل کنند بدون اینکه به روش‌های مختلف از زیر کار در بروند و پرسنل خوب نیز ماندگار باشند و به کسب و کار رقبا کوچ نکنند، از طرفی مخاطبین و مشتریان نیز از کسب و کار و محصولات آن رضایت داشته باشند، یا فردی که مشغول به کار است و آینده‌ی شغلی‌اش برایش مهم است و از تعدیل نیرو نگران می‌باشد و یا ایده‌هایی دارد که می‌خواهد آنها را مطرح کند و با آنها موافقت شود. حتی فردی که می‌خواهد شغل و کسب و کاری را راه بیندازد و هیچ چیز در بساط ندارد, باز با کاریزما می‌توان باعث جذب سرمایه شد و هم هر آنچه که برای شروع کسب و کار به آن نیاز است را فراهم کرد و بسیاری موارد دیگر که کاریزما در آنها اهمیت دارد

بگو شده تا حالا از آن استفاده ببری و تأثیراتش را در موارد بالا یا برخی از آنها ببینی!؟ اگر بله, اهمیت آن را به خوبی متوجه‌ای. بنابراین کاریزما داشتن برای هر فرد در هر جایگاهی که دارد مفید می‌باشد و می‌توانیم آن را به خوبی بیاموزیم و یا آن را در خود افزایش دهیم

چه مواردی کاریزما را شکل می‌دهند و چگونه کاریزماتیک شویم؟

اقتدار: وقتی اهمیت جایگاه خود را بدانیم، آن را ارزشمند در نظر بگیریم، مهارت‌های لازم را برای انجام آن داشته باشیم و در آن به نوعی متخصص شویم اقتدار در ما به وجود می‌آید. باورها و نگرش‌های درست و آگاهی و تجربه‌ی خوب در این مورد کمک زیادی می‌کنند چون باعث می‌شوند تا در آن جایگاه, قوی و مقتدرانه ظاهر شویم و شایستگی آن را داشته باشیم

وقار: آرامش درونی و بیرونی در نوع صحبت و رفتار، گفتگوی فعالانه، احترام و رفتار خوب با دیگران، قدردانی و تشکر, وقار و متانت را شکل می‌دهند. بسته به محیط, توجه به ظاهر، آراستگی و نوع پوشش، آداب نشست و برخاست و توجه داشتن به زبان بدن و در کل رعایت آداب معاشرت نیز در این مورد تأثیر دارند. افراد باوقار بسته به شرایط کارهای جلف و سبک از آنها سر نمی‌زند و این مورد با شوخیِ به اندازه و به‌جا و رفتار خشک و رسمی داشتن تفاوت دارد و حد هر چیز را رعایت می‌کنند. اینگونه افراد حتی با وجود رفتار نادرست با آنها که جزئی اجتنان‌ناپذیر از مسیر موفقیت و رشد و پیشرفت می‌باشد الم‌شنگه راه نمی‌اندازند و مقابله به مثل نمی‌کنند، خودشان را در سطح دیگران پایین نمی‌آورند و کار درست را با رعایت ادب و احترام انجام می‌دهند؛ “آسایشِ دو گیتی تفسیرِ این دو حرف است؛ با دوستان مروت با دشمنان مدارا/ حافظ”

صمیمیت: “با سه چیز محبت دوستان جلب می‌شود، ۱- انصاف داشتن در برخوردها و دیدارها، ۲- همدردی با آنان در سختی‌ها و راحتی‌ها و ۳- داشتن قلب سلیم/ امام جواد(ع)”. به فکر دیگران بودن، محبت و اظهار آن، خودمانی بودن و دوری از تشریفات، مثل یک دوست و رفیق بودن، مراقبت، درک و احترام به هیجان‌های افراد حتی بدون بیان‌شان از سمت دیگران، همدلی و شوخی و خندیدن در کنار هم نه به هم و از طرفی دل‌سوزی و غم‌خواری طبیعی و غیر ساختگی, صمیمیت را شکل می‌دهند. این مورد باید بسته به محیط و شرایط و افراد به اندازه و در چارچوبی مشخص باشد تا به وقار و اقتدار لطمه‌ای وارد نشود. افراد کاریزماتیک به خوبی می‌دانند از هر کدام از مواردی که گفته شدند و در ادامه گفته می‌شوند چقدر و در کجا و چه زمانی و چگونه به شکل موثری استفاده کنند، این یکی از مشخصه‌های بارز آنها می‌باشد

هوای افراد مختلف را داشتن: توجه داشتن به کوچک و بزرگ فارغ از نژاد و مذهب و طبقه اجتماعی، اجازه‌ی اظهار نظر دادن، دیگران را با سوال پرسیدن به صحبت تشویق کردن و شنونده‌ی خوبی بودن، تا جای ممکن پاسخگو بودن به همه، بخشنده بودن و بدون توقع در اختیار قرار دادن داشته‌هایی که داریم به دیگران، مورد تمسخر قرار ندادن، توجه به جزئیات و به خاطر سپردن نام و نام خانوادگی افراد، تأیید و تحسین کارهای درست و موفقیت‌ها و تشویق و انگیزه دادن برای رشد و پیشرفت، بیان نقاط مثبت و قابلیت‌های فردی و در کل تقویت روحیه دیگران این مورد را شامل می‌شود که باعث ایجاد حس ارزشمند بودن در دیگران خواهد شد و خواه ناخواه بازتاب آن به خودمان برمی‌گردد؛ “آنگونه که یاری می‌کنی یاری می‌شوی/ امام علی(ع)”. “اگر می‌خواهی شادی را بیابی به آنان که در رنج هستند کمک کن. مهر ورزیدن حتی کوچک مثل یک موج تا ابد در جهان منتشر می‌شود و راه خود را برای بازگشت به تو پیدا خواهد کرد/ ساندرا راجرز”

قاطعیت: بیان نظرات، خواسته‌ها و نیازها با بیانی محترمانه و منصفانه, قاطعیت می‌باشد که در آن باید حق انتخاب و آزادی عمل را در به دیگران داد. قاطعیت باعث می‌شود به درستی و شفاف ابراز وجود کنیم و بدون اینکه حاشیه برویم و بی شیله پیله گفتگوی راحت‌تری داشته باشیم، از حق‌مان محروم نشویم و ضعیف و شکننده نیز به نظر نرسیم

شفافیت و صراحت: با شفافیت ارتباط موثر‌تر و بادوام‌تری شکل می‌گیرد و اینگونه به نظر نمی‌رسد که چیزی را بیان نمی‌کنیم که لازم است دیگران آن را بدانند. این مورد در کنار هماهنگ بودن و رعایت استانداردهای گفتاری و رفتاری مشخص که با هم تناسب دارند و ثابت هستند باعث رفع ابهامات و در نتیجه کسب اعتماد از طرف دیگران می‌شود و نداشتن آن نیز باعث سلب اعتماد می‌شود

خوش قولی: هر چه خوش قول‌تر و متعهدتر باشیم کاریزمای بیشتری خواهیم داشت چون اعتماد و اعتبار بیشتری کسب می‌کنیم، به همین خاطر بهتر است حرف و عمل‌مان یکی باشد و وعده وعیدی ندهیم که در توان‌مان نیست و نمی‌توانیم از عهده‌ی انجام آن بر بیاییم. در این مورد در نظر گرفتن میزان مهارت‌ها و توانایی‌هایی که داریم به صورت واقع‌بینانه مفید می‌باشد تا بر اساس آنها قول دهیم

اعتبار: میزان اعتماد و اطمینان و احترامی که برای هر فرد وجود دارد اعتبار را شکل می‌دهد. گاهی اعتبار به پشتوانه‌ی خاندان و نسب وجود دارد, گاهی هم به نسبت کارهایی که هر فرد شخصاً انجام داده است شکل می‌گیرد. در کسب اعتبار حرف‌مان باید به نوعی سند باشد و مسئولیت انجام آن و یا درست بودن آن را بر عهده بگیریم

شجاعت: از خودگذشتگی و پیش‌قدم شدن در انجام کارها نشان دهنده‌ی شجاعت است و تأثیر زیادی بر روی دیگران دارد تا در آنها نیز شجاعت ایجاد شود و خودشان را رشد دهند و به پیشرفت و موفقیت‌های مختلف برسند. پذیرش اشتباهات و در صورت لزوم عذرخواهی و اصلاح و جبران آنها نیز نشان دهنده‌ی شجاعت است که بر روی دیگران تأثیر خوبی می‌گذارد و افراد کاریزماتیک از انجام آن ابایی ندارند. با تقویت عزت نفس و افزایش اعتمادبه‌نفس می‌توان به این موارد رسید

تاب‌آوری: توانایی مدیریت چالش‌ها، حل مسائل و مشکلات و عبور از ناملایمات تاب‌آوری می‌باشد. با نگرش مثبت با چالش‌ها مواجه شدن و آنها را به عنوان فرصت‌هایی برای رشد دیدن نه موانعی غیر قابل عبور کمک می‌کند تا تاب‌آور باشیم و از طرفی این مورد در دیگران هم تقویت شود

انعطاف‌پذیری و انطباق‌پذیری: این موارد باعث می‌شوند تا به راحتی در شرایط و محیط‌های مختلف عملکرد خوبی از خود نشان دهیم و سازگار شویم. انعطاف‌ و انطباق‌پذیری نه تنها کمک می‌کنند تا در شرایط و محیط‌های مختلف بازخورد بهتری داشته باشیم و یا چالش‌ها را پشت سر بگذاریم بلکه یک منبع انگیزه برای اطرافیان نیز خواهیم شد و دیگران هم تشویق می‌شوند تا در شرایط مختلف و چالش‌های خودشان با انعطاف‌پذیری و انطباق‌پذیری استقامت نشان دهند و با سازگار شدن از خود عملکرد خوبی داشته باشند

فعال و پُر انرژی بودن: شاد و سرحال بودن، با انرژی صحبت کردن، سبک زندگی سالمی داشتن, نشان از پُر انرژی بودن می‌باشد که بر روی دیگران تأثیر مثبتی می‌گذارد و به آنها نیز منتقل می‌شود. افراد کاریزماتیک چون به خوبی‌ها و زیبایی‌های زندگی توجه دارند, همیشه برای آن شور و شوق و انگیزه دارند. کمتر کسی پیدا می‌شود که خواهان حال خوب و رشد و پیشرفت باشد و بخواهد در کنار افراد کم انرژی و منفی‌باف که مدام گله و شکایت می‌کنند و غرغرو هستند قرار بگیرد

آینده‌نگر بودن: اینکه در کنار واقع‌بین بودن به آینده خوش‌بین باشیم و از آن تصویر خوبی در نظر داشته باشیم و آینده را جذاب و شگفت‌انگیز و قابل دسترس بدانیم نشان از آینده‌نگر بودن است و باعث تشویق دیگران نیز برای رسیدن به آن می‌شود

درست بودن راه و امکان پیشرفت داشتن در آن: وقتی راهی را به دیگران نشان دهیم که درست است و رشد و پیشرفت همه‌جانبه و عمیق و پایداری در آن ممکن می‌باشد تأثیر بیشتری بر روی دیگران می‌گذاریم

هر کدام از مواردی که در بالا به صورت خلاصه و فشرده به آنها اشاره شد و جمع همه‌ی آنها باعث می‌شود کاریزما در ما شکل بگیرد و افزایش پیدا کند و شخصیت کاریزماتیکی داشته باشیم و دیگران را تحت تأثیر قرار دهیم

با مرور درست تاریخ متوجه می‌شویم چرا امام خمینی(ره) برای بسیاری از مردم محبوبیت کسب کردند و از آن طرف چرا شاه و حکومت پهلوی و همراهانش با ایشان مخالف بودند. ویژگی‌های امام، خصوصیات فردی و اجتماعی که داشتند و توجه به موضوعات معنوی و آرمان‌های منطقی و قابل دسترسی که مد نظرشان بود باعث شد تا شخصیت کاریزماتیکی داشته باشند و افراد مختلف از عموم مردم گرفته تا تحصیل‌کرده همراهی‌شان کنند و سرزمین‌مان را از وابستگی و در خدمت دیگران بودن و بردن منابع و دارایی‌های مختلف آن نجات دهند و الگویی شدند برای دیگر ملت‌ها

همچنین افرادی که در شغل‌هایی هستند که به محیط زیست مرتبط است و یا به این شغل علاقه‌مند هستند و می‌خواهند مشغول انجام آن شوند با کسب مهارتِ کاریزما بسیار بهتر می‌توانند دیگران را برای حفظ محیط زیست همراه خود کنند و موجب گسترش فضای سبز و گونه‌های مختلف زیستی و دیگر کارهای مورد نیاز در این زمینه شوند. راه‌اندازی خانه‌های محیط زیست که تاکنون بیش از ۲ هزار خانه در اکثر استان‌ها راه‌اندازی شده یکی از کارهای ارزشمندی می‌باشد که در این زمینه انجام گرفته است و با فرهنگ‌سازی، آموزش و تبلیغات و ایده‌پردازی می‌توان آنها را بهبود و گسترش داد و هر فرد علاقه‌مند می‌تواند در آنها مشارکت داشته باشد تا هم موجب پُر شدن اوقات فراغت خود شود و هم در طبیعت حضور داشته باشد و از طرفی به مسئولیت اجتماعی خود عمل کند. برای مثال بلاگرها و اینفلوئنسرهای طبیعت‌گرد که در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند و برای فالورهای‌شان کاریزما دارند اگر مشوق این کار ارزشمند شوند به خوبی باعث شناخت و گسترش آن نزد عموم مردم می‌شوند چون خیلی‌ها مشتاق انجام این کار هستند اما از آن آگاهی ندارد

به همین خاطر کاریزما می‌تواند برای هر فرد مفید باشد و با استفاده درست از آن باعث بهتر شدن و رشد و توسعه و گسترش هر چیز شد

برای یادگیری هر مهارتی نیاز است حداقل چند کتاب غنی در موردش خواند و با جزئیات آن آشنا شد و چند روزی برای خوب یاد گرفتن آن از منابع مختلف آگاهی کسب کرد و سپس مدتی به تمرین آن پرداخت، این مختصر نوشته, خیلی کوتاه و جزئی و خلاصه است و موضوعات اصلی در مورد کاریزما در آن گفته شد ولی برای اینکه به خوبی آن را یاد بگیریم باید روی آن کار کنیم تا هر مورد را به درستی انجام دهیم

کاریزما ویژگی است که هر فرد بسته به جایگاه‌های مختلفی که در ابعاد زندگی‌^{*شخصی، خانوادگی، کاری و اجتماعی*} دارد به آن نیازمند است، هر یک از ما ممکن است برخی از مواردی که گفته شدند را داشته باشیم و برخی را نداشته باشیم، با یادگیری این مهارت که با تمرین و مداومت ممکن می‌شود و کاملا آموختنی می‌باشد می‌توان از فواید بسیار خوب آن بهره‌مند شد و راحت‌تر به موفقیت‌ها و رشد و پیشرفت‌های بیشتر در زمان کمتری رسید.

۱۴۰۳/۳/۱۸

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا