– – گاهی از سختی‌ها و چالش‌های زندگی‌ام کلافه می‌شوم و نمی‌توانم آنها را حل کنم، آیا راه حلی برای‌شان وجود دارد؟

– دشواری‌های مختلفی برای هر کس در هر دوره‌ی سنی وجود دارند که با حل آنها می‌توان از زندگی رضایت داشت و به خواسته‌های خود رسید. اینکه چطور می‌توان با هر سختی و چالشی در مراحل و بخش‌های مختلف زندگی مواجه شد و هر یک از آنها را به درستی برطرف کرد به مهارتی بستگی دارد که به آن “مهارت حل مسئله” گفته می‌شود

– – مهارت حل مسئله!، یعنی چی؟

– وقتی برای هر سختی و چالشی به دنبال بهترین و مناسب‌ترین پاسخ و راه حل باشیم به آن مهارت حل مسئله گفته می‌شود و این مهارت ارزشمند در بخش‌های مختلف شخصی، خانوادگی، کاری و حتی در مورد حل مسائل تحصیلی و تصمیم‌گیری‌های مختلف زندگی بسیار مفید است و باعث موفقیت و رشد و پیشرفت‌های مختلف نیز می‌شود

– – چطور باید از آن استفاده کرد؟

– برای استفاده‌ی بهتر از مهارت حل مسئله به این مراحل نیاز است

درک مسئله: اول از همه بهتر است متوجه شویم که هر دشواری دقیقا چیست؟ و چطور به وجود آمده است؟. گاهی راه حل در خود هر مسئله وجود دارد، یعنی چیزی که دشواری را به وجود آورده. وقتی قشنگ آن را از زوایای مختلف و با جزئیاتی که دارد برای خودمان واضح و شفاف تعریف و تحلیل می‌کنیم متوجه می‌شویم که چه مواردی در آن موثر بوده تا هم آن را رفع کنیم و هم اینکه آن را دائمی حل خواهیم کرد که باعث برطرف شدن آن برای همیشه می‌شویم

راه حل‌های مختلف: هر دشواری و چالشی راه حل‌های مختلفی دارد که می‌توان با هر یک از آنها باعث برطرف شدن‌شان شد. بهتر است برای هر دشواری و مشکلی مخصوصا آنهایی که سخت و پیچیده هستند چند راهکار مختلف را با حوصله پیدا کرد و آنها را نوشت و مزایا و معایب هر کدام از آنها را سنجید و بعد هر راه حلی که با توجه به ارزش‌ها، شرایط و داشته‌هایی که داریم بهتر و موثرتر است را انتخاب کنیم. اینگونه اگر یک راه حل و راهکار جواب نداد و یا دشواری و مشکل آنطور که می‌خواستیم رفع نشد با انعطاف‌پذیری و تجربه‌ای که کسب کرده‌ایم می‌توان راه حل اثربخش دیگری را انتخاب کرد و تصمیم بهتری گرفت تا در نهایت آن دشواری و مشکل درست و به صورت کامل حل شود

کسب تخصص و توانایی: برخی از سختی‌ها و چالش‌ها هستند که نیاز به تخصص و توانایی دارند و لازم است در مورد آنها به خوبی آموخت و تجربه کسب کرد، مثل روش‌های مختلف ارتباط با هر یک از اعضای خانواده، تحصیل و پیشرفت در رشته‌ی تحصیلی مورد علاقه، حل مسائل کاری و مشکلات مالی، افزایش درآمد و بسیار چیزهای دیگر. وقتی هر کدام از اینها حل می‌شوند که تخصص و توانایی لازم را در موردشان کسب کنیم

مشورت با دیگران: برخی مسائل و مشکلات هم با مشورت با دیگران حل می‌شوند مخصوصا آنهایی که در روابط بین فردی و خانوادگی، شغلی، مالی و اجتماعی به دیگران مرتبط هستند. وقتی با دیگران صحبت می‌کنیم، از آنها کمک می‌گیریم و از نظرات متنوع استقبال می‌کنیم راه حل‌های بهتری را برای حل هر کدام از این مسائل و مشکلات پیدا خواهیم کرد. از قدیم هم گفته‌اند: “دو فکر بهتر از یک فکر است”. گاهی با گفتگو و خوب گوش دادن به صحبت‌های دیگران و جمع‌بندی نظرات و پیشنهادهای مختلف و مواردی که گفته شد راه حل‌های بسیار بهتری ابداع می‌شوند که هر مسئله و مشکل را خیلی بهتر حل می‌کنند  

نتیجه‌گیری: وقتی از راه حل مناسب استفاده کردیم آیا نتیجه‌ی خوبی داشته و موثر بوده است یا نه!. سنجیدن نتیجه کمک می‌کند تا کارایی و اثربخشی راه حل را بسنجیم و اگر لازم است تغییراتی به راه حل و نوع اجرای آن برای حل مسئله و مشکلی که داشتیم بدهیم و یا از تجارب‌مان درس بگیریم و با تقویت مهارت حل مسئله برای مسائل و مشکلات مشابه در آینده عملکرد بهتری داشته باشیم

اینگونه هر کدام از دشواری‌های مختلف زندگی حل می‌شوند، فقط باید به این نکته توجه داشته باشیم که هر مسئله و مشکلی در بیشتر مواقع راه حل و یا راه حل‌هایی درست دارد، اگر به این نکته توجه نداشته باشیم یا آن موضوع حل نمی‌شود و برای همیشه باقی می‌ماند و یا با تصمیم‌های ضعیف و عجولانه و گاهی اشتباه مسئله و مشکل دیگری به وجود می‌آید و به آن اضافه می‌شود. “از بیتابی کردن بپرهیز که آن امید را قطع می‌کند و کار را به ضعف می‌کشاند و اندوه به بار می‌آورد. بدان که دو راه نجات بیشتر نیست: یا مشکلی چاره دارد که باید چاره اندیشی کرد و یا چاره ندارد که در آن صورت باید شکیبایی ورزید/ امام علی(ع)”. مثلا مدت‌ها پیش فردی می‌گفت “برای رهایی از مشکلات و فشارهای زندگی به اعتیاد دچار شده، اما نه آن دشواری‌ها حل شدند بلکه این مشکل هم به آنها اضافه شد”، یا فرد دیگری گفته بود “همیشه دیگران را مقصر سختی‌ها و چالش‌های زندگی‌اش می‌دانست، حالا رابطه‌اش با خیلی‌ از نزدیکان شکرآب شده و سختی‌ها و چالش‌هایش هم که، حل نشدند”، یا کسی گفته بود “چون مهارت‌های بازاریابی و فروشندگی و مدیریت را بلد نبوده کسب و کارش را بسته، هم خودش بیکار شده هم کسانی که آنجا کار می‌کردند”. اگر برای دشواری‌ها و مسائل مختلفی که در ابعاد زندگی وجود دارند و برای هر کس متفاوت هستند با صبر و حوصله راه حلی درست انتخاب نکنیم ممکن است با نمونه‌های مثل این موارد دچار شویم

– – پس هر سختی و چالشی راه حلی درست و اصولی دارد و باید اول از همه مسئله را به خوبی درک کنیم، بعد راه حل‌های مختلف را برایش پیدا و مشخص کنیم، گاهی لازم است تخصص و توانایی کسب کنیم، برخی مواقع لازم است از دیگران مشورت بگیریم تا تصمیم‌های درست و خوبی برای حل شدن چالش‌ها و مسائل مختلف زندگی داشته باشیم و بعد هم به این نتیجه برسیم که آیا راه حل نتیجه خوبی داشته است یا نه

– آفرین, همینطوره

مهارت حل مسئله مثل خیلی از مهارت‌ها و توانایی‌های دیگر آموختنی است، وقتی این موضوع را بدانیم آن را با اراده و پشتکار و تمرین مداوم پرورش می‌دهیم تا در مسائل روزمره و در مراحل و بخش‌های زندگی آن را به کار بگیریم و به نتایج خوبش برسیم.

۱۴۰۳/۱۲/۱۰

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا