فناوری و فوت و فن استفاده از آن در زندگی

روزگار و چگونگی گذراندن آن
1401-11-14
پدر در خانواده چه مسئولیت هایی دارد؟
1401-11-14

فناوری و فوت و فن استفاده از آن در زندگی

یکی از موضوعات جذاب و هیجان‌انگیزی که در زندگی با آن روبرو هستیم فناوری است و بسیاری از ما از زمانی که صبح چشم های مان را باز می کنیم به دلایل مختلف با وسایل فناوری محور مرتبط می شویم تا زمانی که

“بامدادان که ز خلوتگَهِ کاخِ ابداع؛ شمعِ خاور فِکَنَد بر همه اطراف شُعاع

بَرکَشَد آینه از جِیبِ اُفق چرخ و در آن، بنماید رُخِ گیتی به هزاران انواع/*حافظ*

از خانه بیرون می رویم، با تلفن مشغول صحبت و انجام کارهای مختلف می شویم، در محل کار با وسایل مختلف کار خود را شروع می کنیم، برای خرید و تفریح می رویم و مبالغی را به روش های مختلف پرداخت می کنیم و بعد به خانه می آییم، تلویزیون را روشن می کنیم و تا زمانی که چشم هایمان را ببندیم و به خواب برویم؛ در همه ی این کارها فناوری در ابعاد مختلف زندگی*شخصی، خانوادگی، کاری، اجتماعی* بسیاری از ما نقش پر رنگی دارد

فناوری یا تکنولوژی به زندگی مان سرعت داده است؛ زمانی “دور دنیا در ۸۰ روز” که رمانی از “ژول ورن” است تعجب برانگیز به نظر می رسید که شدنی باشد اما او در داستان خود نشان داد شدنی است و امروزه این زمان به لطف فناوری و وسایل نقلیه ی مختلف کمتر از آن چیزی است که فکرش را کنیم. ژول ورن در نگارش کتاب سفر به دور دنیا در هشتاد روز, به سه پیشرفت فناوری در عصر خود توجه داشت که عبارت بود از ۱- تکمیل اولین راه‌آهن بین‌قاره‌ای، ۲- اتصال راه‌آهن سراسری هند و ۳- احداث کانال سوئز؛ در کل شخصیت اصلی داستان کتاب او با وسایل مختلف فناور محور موفق شد دور دنیا را در کمتر از ۸۰ روز طی کند

برای اینکه ما هم از فناوری به درستی استفاده کنیم باید اول از همه آن را به درستی بشناسیم

فناوری معانی مختلف و گاهی پیچیده ای دارد و تعریف آسان آن این است که هر فرمول، وسیله و خدماتی که ساخت فکر و دست انسان باشد و باعث بهبود، راحتی، ایمنی و سرعت در کارهای مختلف شود جزئی از فناوری می باشد؛ چه داروهایی که برای بیماری های مختلف مصرف می شوند، چه ساعتی که به دست می بندیم، چه گوشی تلفن و اپلیکیشن هایی که از آنها استفاده می کنیم و چه وسیله های نقلیه ای که سوار آنها می شویم و…. بنابراین هر چیزی که به ما کمک کند تا به نوعی بحرانی را پشت سر بگذاریم، کاری را راحت تر، دقیق تر، بهتر، ایمن تر و یا سریع تر انجام دهیم و در نهایت مشکل و مسئله ای را رفع و حل کنیم جزئی از فناوری است و از نتایج فناوری می باشد

حفظ بقای انسان، چیرگی بر محیط، افزایش رفاه، حداکثر استفاده از کمترین امکانات و استفاده از کمترین امکانات و منابع مالی و انسانی در رسیدن به نتیجه ی مورد نظر ویژگی ها و کارهای اصلی هستند که فناوری انجام می دهد

پیش نیاز به وجود آمدن فناوری نیز دانش و علم، داده های دقیق و به نظم درآمده، تحقیق و پژوهش، ایده‌پردازی، خلاقیت و نوآوری و ابزار مورد نیاز برای خلق یک چیز و یا انجام یک کار با ارزش می باشد که در نهایت به خلق محصول، وسیله و یا خدماتی می انجامد که مورد نیاز است و گره گشای دشواری‌های انسان در شرایط و ابعاد مختلف زندگی او خواهد بود

با وجود فناوری, بیست سال دیگر با امروزی که در آن هستیم بسیار متفاوت است, همانطور که بیست سال پیش با امروز ما متفاوت بود؛ برای درک عمیق این موضوع باید سوار بر ماشین زمان شویم و کمی به گذشته ی آبا و اجدادی‌مان سری بزنیم تا متوجه شویم اگر در آن زمان بودیم اوضاع چگونه بود و فناوری چه چیزهایی را تغییر داده است

در زمان قدیم و بسیار دور با صدای مرغ و خروس ها از خواب بیدار می شدیم

لامپی نبود که در شب کلید آن را بزنیم و محیط اطراف مان را همچون روز روشن کند

پیاده و یا سوار بر حیواناتی گاهی چندین روز در مسیر سفر بودیم تا خود را به مقصدمان برسانیم

برای پرداخت قبض ها و گرفتن و جابجایی پول در صف بانک ها می ایستادیم

برای خرید هر چیز به محلی که باید آن محصول را خریداری کنیم می رفتیم

نامه ای را با هزار زحمت می نوشتیم، آن را داخل پاکت نامه می گذاشتیم و به اداره ی پست می بردیم تا چند روز دیگر به دست گیرنده ی آن برسد

برای تماس تلفنی اگر تلگراف را در نظر نگیریم به مخابرات و یا کیوسک تلفن که سر خیابان بود می رفتیم و با یک سکه ی پول, تماس می گرفتیم تا بتوانیم حدودا چند دقیقه ای صحبت کنیم

برای گوش دادن به موسیقی, نوار کاستی را در ضبط صوت قرار می دادیم که گاهی چنان در ضبط تسمه می برید که می گفتیم: “وا!، خواننده چش شد!؟” بعد دوزاریمان می افتاد که آهان؛ و در نهایت راه حلش یک خودکار بیک بود

و…

اما چند سال و چند دهه ای هست که دیگر اینگونه نیست، همه چیز تغییر کرده است، فناوری خیلی چیزها را تغییر داده، وسایل دیجیتال، کسب و کارها و سازمان های هوشمند و اینترنت همه چیز را متحول کرده اند، همه ی ما نیز دیگر به این تحولات عادت کرده ایم و به احتمال زیاد چند دهه ی بعد هم روزی آیندگان نوع زندگی کنونی ما را مورد بررسی قرار خواهند داد و برایشان تعجب برانگیز خواهد بود و برای آنها مثل آدم های غارنشین تصور می شویم

پیشرفت فناوری بسیار بالاست و در آینده ای نزدیک همه چیز با فناوری ترکیب خواهد شد، حتی کتاب هایی که می خوانیم

در کل فناوری ابعاد و جنبه های مختلف زندگی همه ی ما را تحت تأثیر قرار داده است و به سرعت در حال پیشرفت است

فرزند زمان خویش باش/ امام علی(ع)

چیزی که مهم است این است که نه می توان از فناوری و محصولات مختلف آن استفاده نبریم چون از قافله پیشرفت و علم عقب می مانیم و از طرفی باید از آن به درستی استفاده نماییم و از فواید ارزشمندی که دارد بهره مند شویم و خود را از مضرات آن دور کنیم

فواید فناوری در ابعاد زندگی روزمره:

سهولت و تسهیل در انجام کارها

بهبود عملکرد کارهای مختلف

بالا رفتن کیفیت

بهره‌وری بیشتر

کاهش هزینه ها

رسیدن به نتایج بهتر، سریع تر و جدیدتر

ثبت داده های دقیق تر

تحلیل آماری موشکافانه تر

با رعایت نکات مهم, سلامت و ایمنی بیشتر

آموزش و یادگیری دیجیتال در هر کجا به روش های جذاب تر

سرگرمی های بیشتر

کسب درآمد بالاتر

دسترسی راحت تر به مخاطبین و مشتریان در هر کجای دنیا

روش های ارتباطی متنوع در زمان کوتاه تر

مضرات فناوری در ابعاد زندگی روزمره:

استفاده ی نابجا و بیش از حد از فناوری و وابسته شدن به آن

دور شدن از سنت، فرهنگ، آیین و هویت خود و مدرنیزه شدن غیر اصولی و فراموشی آنها

اعتیاد به بازی های رایانه ای و ارتباطات مجازی

تحرک کمتر و در نتیجه تأثیرات منفی در سلامت و بیماری های مختلفی که از استفاده ی بیش از حد و غیر درست از وسایل فناور محور ایجاد می شوند

نرم افزارهای مخرب

با رعایت نکردن نکات مهم, امنیت داده هایی که در فضای مجازی قرار می گیرند

شایعات و خبرهای غیر درست

هزینه ی بالای تعمیر و یا خریداری وسایل جدید فناوری محور

چگونه از فناوری به درستی استفاده کنیم؟

باید به این موضوع دقت داشته باشیم که “آیا می توان کارهای مفید روزانه در ابعاد مختلف زندگی خود را با توجه به فناوری راحت تر، دقیق تر، بهتر، ایمن تر و سریع تر انجام دهیم که از طرفی فواید فناوری که در بالا ذکر شدند را هم در بر داشته باشد؟”؛ این سوال می تواند به ما کمک کند تا عملکرد خود را با راه حلی فناور محور در انجام کارهای مختلف بهبود ببخشیم

برای مثال فناوری به ما کمک می کند

زمانی را برای ورزش تنظیم کنیم و بهبود عملکرد خود را هر روز بسنجیم

با یک نرم افزار حسابداری, مخارج زندگی و کسب و کار خود را به درستی مدیریت کنیم

از ورودی و خروجی های مختلف کسب و کار خود اطلاعات دقیق تری به دست آوریم

فناوری به ما این امکان را می دهد که از راه دور به هموطنان خود مانند زلزله ی خوی با شماره گیری کد دستوری #۳*۱۱۲* کمک کنیم

و بسیاری کارهای مهم دیگر

آگاهی*علم و دانائی* شرط لازم برای استفاده ی درست از هر چیز است و فناوری نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ “هر کس بدون آگاهی کار کند بیش از آنکه اصلاح و درست کند خراب مى کند. بر شما باد به تحصیل علم و معرفت چون فراگیری آن واجب و بحث پیرامون آن مستحب و پرفایده است؛ علم وسیله ی کمک به دوستان و برادران است، دلیل و نشانه ی مروت و جوانمردی است، هدیه و سرگرمی در مجالس است، همدم و رفیق انسان در مسافرت است و انیس و مونس انسان در تنهایی می باشد/ امام جواد(ع)”

امام جواد(ع) از شخصیت هاى بنام بنى هاشم بود، او به آقایى و سخاوت مشهور بود که از این رو جواد نامیده شد. مردم در زمان امام جواد(ع) چنین مى گفتند: “اعجوبه خاندان پیامبر، نادره ی روزگار، شخصیت بى همتاى زمان، عیساى دوم، داراى کرامات، تأیید شده با معجزات و سلاله رسول خدا و…”. ایشان گفته بود: “ما گنجوران خداوندیم در علم و غیب و حکمت او و اوصیاى پیامبرانش و بندگان ارجمند او هستیم”. امام جواد(ع) در قنوت خود چنین دعا می خواند: “خدایا تو اولین هستى نه اول بودن به شمارش و آخرین هستى نه آخرینى محدودیت پذیر؛ ما را به وجود آوردى بى آنکه مجبور باشى و ما را اختراع کردى نه بخاطر نیاز بلکه بخاطر توانمندى خودت و ما را با حکمت خویش و به اختیار از نیستى به وجود آوردى”

“کسی که راه ورود به کاری را نشناسد راه برون شدن از آن درمانده ‌اش می ‌کند”؛ “هر کس نداند کارى را از کجا آغاز کند از به سرانجام رساندن آن درماند”؛ “هر کس ورودی ها را نشناسد, خروجی ها او را به ستوه آورد”، نظر شما دوستان در مورد این سه حدیث که از امام جواد(ع) می باشند چیست؟؛ خودم متوجه آنها می شوم ولی هر چه فکر می کنم توضیح دادنشان برایم سخت است, عزیزانی هم که با آی‌تی- IT و محصولات فناور محور در ارتباط مداوم هستند قطعا این سه حدیث گفته شده را که بی ارتباط با فناوری و کسب و کار نمی باشند به خوبی درک می کنند

نشست و برخواست با افرادی مختلف مخصوصا با افرادی که اهل فناوری هستند ما را در استفاده ی صحیح و پیشبرد آن کمک می کند؛ “ملاقات با برادران موجب رفع دلتنگى و سبب بارورى عقل مى شود هر چند اندک و کوتاه باشد. معاشرت و همنشینی با بی خردان و افراد لااُبالی سبب فساد و تباهی اخلاق خواهد شد و معاشرت و رفاقت با خردمندان هوشیار موجب رشد و کمال اخلاق می باشد/ امام جواد(ع)”

نکته ی دیگری که در استفاده از فناوری مهم است این است که قبل از نصب هر برنامه ای از معتبر بودن آن اطمینان پیدا کنیم و آن را حتما از منابع معتبر دانلود نماییم و از طرفی از کسب و کارهای معتبر که تا جای ممکن ضمانت، پشتیبانی و خدمات پس از فروش خوبی دارند محصولی را که می تواند برایمان در ابعاد مختلف زندگی مفید باشد را تهیه نماییم؛ “هر کس بدون تفکر و اطمینان نسبت به جوانب *هر کاری، فرمانی، حرکتی و…* مطیع و پذیرای آن شود خود را در معرض سقوط قرار داده و نتیجه ای جز خشم و عصبانیت نخواهد گرفت/ امام جواد(ع)”

شاید سوالی برایت پیش بیاید که چرا با وجود این مقدار فناوری که وجود دارد، مسائل و مشکلاتی در جامعه هستند؟

ما یک نوع فناوری سطح بالا داریم که به کارهای کاملا تخصصی مرتبط است, مانند ساخت ماشین آلات مختلف صنعتی، فضاپیما و ماهواره و… که مستقیم با رفع نیاز مردم در زندگی روزمره مرتبط نیستند؛ یک نوع فناوری سطح پایین هم داریم که به زندگی عموم ما مردم در زندگی روزمره مربوط می شود تا باعث رشد و شکوفایی و رفع مشکلات در ابعاد مختلف زندگی شوند؛ جدا از مورد اول چیزی که باید مورد حمایت درست و درمان قرار بگیرد گزینه ی دوم است تا در زندگی عموم ما مردم در کف جامعه تأثیرگذار باشد و مسائل و مشکلات روزمره همیشگی را حل کند. برای این کار زیرساخت تا حدودی فراهم است، اما ایده پرداز و مخترع نیز که توانایی حل مشکل را دارند نیاز به حمایت همه جانبه از پتنت*گواهی نامه ی ثبت اختراع* خود که گاهی سال ها روی آن کار کرده اند می باشند تا افراد دیگر حداقل آن را به راحتی کپی برداری نکنند و سپس کار خود را بدون دغدغه های بی مورد توسعه و گسترش دهند، نیاز به منابع انسانی متعهد و دلسوز دارند و آنچه مدیرعامل باتدبیر و دغدغه‌مند باسلام در هفته ای که گذشت گفته بود مورد نیاز است. در کل برای اینکه مسائل و مشکلات کف جامعه حل شوند حمایت درست و درمان از افرادی که با فناوری نوع دوم در ارتباط هستند لازم است و بسیاری از افرادی که می توانند در این زمینه کاری برای رفع مشکلات کنند, یا برای رشد و توسعه ی ایده، اختراع و یا کسب و کار خود در پیچ و خم های اداره ها مانده اند یا به دلایل دیگر هنوز هیچ کاری انجام نداده اند و خانه نشین هستند. رفع این مشکل نیاز به اکوسیستم و زیست بوم ها و پدیده هایی جدیدتری مانند نواحی نوآوری مختلف دارد؛ به وجود آمدن شرکت های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های مختلف و رشد آنها تأثیر اکوسیستم و زیست بوم را ثابت کرده است. خاصیت اکوسیستم و زیست بوم این است که باعث رشد دانه های زیر خاک و جوانه های منتظر باران می شوند و به آنها توانایی رشد و محصول دهی را در هر کجا و با هر شرایطی می دهند. اگر اکوسیستم و زیست بوم و نواحی نوآوری که بسترهایی برای رشد هستند نباشند نمی شود, حتی اگر صدها هزار میلیارد در کارهای دیگر سرمایه گذاری شود هدر رفت منابع ملی است و مشکل سرجای خود باقی. در هفته ای که گذشت رهبر انقلاب گفتند: “دانش و فناوری باید بالا برود. همین مقداری که ما امروز موفقیت داریم ناشی از پیشرفت علم در کشور است که بحمدالله از پانزده, شانزده سال پیش در کشور شروع شده یک روند خوبی داشته، پیشرفت خوبی داشته”؛ “بروید خطوط مقدم علم را بشکنید، از آن عبور کنید، بروید جلو، اکتفا نکنید به اینکه در قسمت های مؤخّرِ قافله‌ی علمی جهان باقی بمانید، جلو بروید. آن چیزی که من به عنوان یک آرزو چند سال قبل از این مطرح کردم و باید به این آرزو برسیم این است که گفتم ما باید جوری برنامه‌ریزی کنیم، جوری حرکت کنیم که پنجاه سال بعد اگر کسی در دنیا خواست حرف علمی نو بشنود مجبور باشد فارسی یاد بگیرد تا بتواند سخن علمی نو را بشنود؛ ما باید این‌جوری حرکت کنیم. آن پنجاه سال که من گفتم حالا بیش از ده سالش گذشته؛ باید دنبال کنید، باید همّت کنید”؛ “ما احتیاج داریم به رشد سریع و مستمر, علت هم این است که عقب‌افتادگی داریم”؛ “ما در برنامه‌ی هفتم توسعه، اولویت اصلیِ برنامه را گذاشتیم پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت. مسئله‌ی عدالت هم مهم است، یعنی اگر چنانچه ما پیشرفت بدون عدالت داشته باشیم در واقع پیشرفت نکرده‌ایم؛ پیشرفت باید همراه با عدالت باشد؛ البته ساز و کار دارد، راه دارد, این جور نیست که امکان‌پذیر نباشد, یک چیز معضل و مبهمی باشد؛ ‌نه، راهکار وجود دارد”؛ “ما به طور محسوس مشکل معیشت مردمی و رفاه خانوار را داریم در کشور که این بدون رشد اقتصادی علاج‌پذیر نیست. ما اگر بخواهیم فقر را برطرف بکنیم، اگر بخواهیم رفاه خانوار را در کشور رشد بدهیم، این احتیاج دارد به رشد اقتصادی در کشور؛ بدون این امکان ندارد. خود این یک دلیل کافی است؛ مسئولیت دولت است، مسئولیت افراد توانا است، چه توانایی فکری، چه توانایی مالی، چه توانایی مدیریتی همه مسئولیت دارند که این کار را انجام بدهند”؛ “دستگاه‌های اجرائی باید از توسعه‌ی بنگاه‌های خصوصی حمایت کنند؛ کشور بدون فعالیت بنگاه‌های خصوصی اداره نخواهد شد”؛ “بایستی بنگاه‌های خصوصی که حضور مردم است، توانایی مردم است، ابتکار مردم است، پول مردم است حمایت بشوند وسط میدان بیایند؛ اقتصاد را اینها باید اداره کنند”؛ “بخش خصوصی باید حمایت بشود؛ بخش خصوصی بدون حمایت وارد میدان نمی شود یا اگر وارد میدان شد موفق نمی شود”؛ “دستگاه‌های دولتی از بنگاه‌های اجتماعی حمایت کنند؛ هم حمایت مالی لازم است، هم حمایت قانونی لازم است” و تذکر دادند: “یکی دیگر از این مسائلی که مربوط به بهبود فضای کسب و کار است مداخله‌های سلیقه‌ای از سوی نهادهای نظارتی و غیرنظارتی است؛ این هم باید برداشته بشود. مداخله می کنند در کارها؛ حالا یک مسئله مداخله‌ی قانونی است که می گوید ,شما خلاف قانون عمل کردی, این باید انجام بگیرد به این کسی ایراد ندارد اما مداخله‌های سلیقه‌ای می کنند، با نظرات غیر قانونی و بدون اینکه الزامی وجود داشته باشد بیخود در کار مردم دخالت می کنند، این هم بایستی برداشته بشود”؛ “ما بایستی کاری کنیم که مردم بتوانند راحت کسب و کار کنند، بتوانند داد و ستد کنند، بتوانند تولید کنند”؛ “یک مسئله‌ی مهم دیگر این است که دستگاه‌های دولتی با بخش خصوصی رقابت نکنند که این هم از چیزهایی است که بنده مکرّر تأکید کرده‌ام ولیکن خب آن روز نمایشگاه باز بعضی به من گله می کردند، شکایت می کردند که از این دخالت ها و مانند اینها وجود دارد. با اینکه مکرّر تذکر داده‌ایم باز هم من تذکر می دهم و خواهش می کنم مسئولین محترم دولتی این قضیه را دنبال کنند که بخش های دولتی در آن کاری که در بخش خصوصی دارد انجام می گیرد رقابت نکنند چون امکانات بخش دولتی بیشتر است و نگرانی و دغدغه‌ی مالی‌اش کمتر است، لذا بخش خصوصی را زمین‌گیر می کند. اگر بخش دولتی وارد شد بخش خصوصی زمین‌گیر خواهد شد” و…. به همین خاطر مسائل و مشکلات در این زمینه پیچیدگی های خودش را دارد و افراد بسیاری که می توانند مشکلات اجتماعی در سطح جامعه را به کمک فناوری حل کنند یا با سرعت بسیار کم در حال جلو رفتن هستند و یا به دلایل مختلف زمین گیر شده اند؛ واقعا هم حیف است این همه جوان و استعداد در سراسر کشور که بسیاری از آنها به دلایل کم کارهای مختلفی مانند برخوردهای سلیقه‌ای و تنگ‌نظرانه ای که از برخی می بینند هنوز به صورت جدی پا به عرصه ی رفع مسائل و مشکلات کف جامعه نگذاشته اند، به کارهای ابتدایی مشغول شده اند اما می توانند گره های چندین ساله را باز کنند و هنوز هیچ کس آنها را نمی شناسد چه برسد به اینکه مورد حمایت قرار بگیرند

فناوری در انجام هر کار تأثیرات زیادی داشته است و این امکان را داد تا تصاویر، صدا و خبر بازگشت امام خمینی(ره) بعد از تبعیدی پانزده ساله از زمانی که از هواپیما پایین آمدند و تا اتفاقات دیگر آن روزها برای همیشه ماندگار شود که با الهام از سوره فجر و آیات آغازین آن یعنی “وَالْفَجْرِ؛ وَلَیَالٍ عَشْرٍ- سوگند به سپیده دم و شب‌های ده‌گانه” تعداد روزهای برگزاری مراسم سالگرد پیروزی انقلاب به ده روز به عنوان روزهایى که مهم و سرنوشت ساز بودند افزایش پیدا کرد و دهه ی فجر به همین خاطر نامگذاری شد

در سیاره ای که در آن زندگی می کنیم فناوری وجود خارجی نداشت اما انسان با توانایی تفکر، تخیل، خلاقیت و نوآوری، ایده‌پردازی و دانش و علم آن را به وجود آورد و مدام به آن شاخ و برگ داد. این دستاورد ارزشمند نیز مثل هر چیز دیگری موافقان و مخالفانی دارد اما مثل هر کار انتخاب راه میانه و استفاده ی درست و به‌جا از آن به ما کمک می کند از فواید آن در زندگی روزمره بهره مند شویم، به چیزهای مختلف جذابیت و تازگی ببخشیم و به بهترین شکل از آن برای رشد و پیشرفت خود و ابعاد زندگی مان استفاده کنیم.

۱۴۰۱/۱۱/۱۴

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا

کمپین"دست های مهربان" سایت مأموریت+.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *