گفته می‌شود ذهن ما توانایی بالایی دارد و کارهای زیادی از آن برمی‌آید اما آنطور که باید از آن استفاده نمی‌شود. یادگیری، تفکر، محاسبات ریاضی و تخیل برخی از کارهایی هستند که به صورت روزمره با ذهن انجام می‌شود و هر چقدر آن را بیشتر پرورش دهیم رشد و پیشرفت‌های بهتری در زندگی خواهیم داشت

دانستن این موارد باعث می‌شود بیشتر به ذهن‌مان توجه داشته باشیم و آن را با راهکارهایی که وجود دارد پرورش دهیم و تقویت کنیم

آموختن: دانش و علم باعث کسب آگاهی می‌شود و دیدگاه تازه‌تر و وسیع‌تری به ما می‌دهد و ذهن‌مان را باز می‌کند و آن را از آموزه‌های مختلف و درست پربار می‌کند. هر چقدر چیزهایی که می‌آموزیم بیشتر به زندگی‌مان مرتبط باشند و باعث بهبود ابعاد مختلف آن شوند بهتر آنها را درک می‌کنیم و یاد می‌گیریم و برایشان وقت بیشتری می‌گذاریم. آموختن مهارت‌های زندگی و توسعه فردی و موضوعاتی که به آنها علاقه داریم یا حتی رشته‌ی تحصیلی مورد علاقه نیز تأثیر زیادی بر روی یادگیری و پرورش ذهن دارد، چون با اشتیاق و انگیزه‌ی بیشتر می‌خواهیم در مورد آنها بدانیم چیزهای جدیدتری هم از آنها یاد می‌گیریم

اندیشیدن: بعد از آموختن, با اندیشیدن و فکر کردن به موضوعات مختلف ذهن فعال‌تری خواهیم داشت. از طرفی وقتی به راه‌حل‌های هر مسئله و مشکل می‌اندیشیم ذهن‌مان را تشویق می‌کنیم تا به دنبال جواب بگردد و آنها را با آنچه می‌دانیم و یا پاسخ‌های جدیدتر برای‌مان پیدا کند. “فکر هر کس به قدرِ همت اوست/ حافظ”. خواندن سخنان و جملات افراد بزرگ در زمینه‌های مختلف، شعرهای شاعران و عرفا و فیلسوفان و کتاب‌های مختلف و پرمحتوا نیز برای اندیشیدن بسیار مفید هستند و کمک می‌کنند موضوعات مفید و ارزشمندی را بیاموزیم، به شناخت خوبی برسیم و به چیزهای بامعنا بیندیشیم و فکرهای سودمندی را در ذهن‌مان پرورش دهیم

گفتگوی درونی: زمان‌هایی که با خودمان صحبت می‌کنیم به ندای درون یا ذهن‌مان این فرصت را می‌دهیم تا با ما گفتگو کند. این گفتگوی درونی می‌تواند در مورد موضوعات مختلف روزمره و یا آموزشی و علمی باشد که اگر مدیریت شود و مثبت هم باشد تأثیر زیادی بر روی شکوفایی ذهن دارد چون آن را فعال و پویا نگه می‌دارد و به یادگیری، به خاطر سپردن آموخته‌ها و رسیدن به راه‌حل‌های بهتر کمک می‌کند. همچنین گفته شده گفتار درونی و ذهنی درست, عزت‌نفس و خلاقیت را هم افزایش می‌دهد و بخشی از رفتار و هیجانات ما نتیجه آن هستند

سوال پرسیدن: با سوال پرسیدن نیز می‌توان به پرورش ذهن کمک کرد چون سوال پرسیدن ذهن را به چالش می‌کشد و آن را تشویق می‌کند تا به دنبال پاسخ باشد. هر چقدر سوال‌های بهتری بپرسیم ذهن با آموخته‌ها و انعطاف‌پذیری که دارد پاسخ‌های بهتری را هم به ما تحویل می‌دهد و این کار برایش سخت‌تر از حل کردن مکعب روبیک نیست. از طرفی اگر در پایان هر روز از خودمان بپرسیم “امروز چه کارهایی انجام داده‌ایم؟”، “چه چیزهایی یاد گرفته‌ایم” یا وقتی چند صفحه‌ای از کتابی را می‌خوانیم بگوییم “خب خلاصش چی بود؟” این سوال‌ها به مرور و یادآوری و به خاطر سپردن چیزهای مختلف کمک می‌کند

کنجکاو بودن: اگر به ذهن‌مان بها بدهیم متوجه می‌شویم که می‌خواهد از هر چیز سر دربیاورد به هر موضوعی سرک بکشد، اگر هم به آن توجه نداشته باشیم آن را محدود می‌کنیم و جلوی رشد آن را می‌گیریم. کنجکاو بودن باعث می‌شود چیزهای جدیدی یاد بگیریم، مثل یک روش تازه برای یادگیری یا پخت غذا، یک کار هنری یا صنایع دستی جدید با وسایل دور ریختنی، یک راه‌حل بهتر برای تولید و فروش محصول یا سرمایه‌گذاری و بسیاری چیزهای دیگر که با کنجکاو بودن و جستجوی راه‌حل آنها ممکن می‌شوند

جملات تأکیدی مثبت: به جملاتی که بار معنایی مثبتی دارند جملات تأکیدی مثبت گفته می‌شود و از آنها می‌توان برای پرورش ذهن هم کمک گرفت. جملاتی مثل: “می‌توانم یاد بگیرم”، “حافظه قوی دارم”، ” این مسئله و مشکل راه‌حلی دارد و حتما آن را پیدا می‌کنم” و بسیاری جمله‌های دیگر اگر با باور همراه باشند و در زمان‌های مختلف تکرار شوند بر روی ذهن‌مان تأثیر خوبی خواهند داشت

استراحت: همانقدر که انجام کارهای مختلف برای پرورش ذهن اهمیت دارد از آن طرف استراحت هم بر روی آن تأثیر می‌گذارد. خواب کافی، تفریح، پیاده‌روی و مدیتیشن کوتاه روزانه و کارهایی که باعث آرامش و رهایی ذهن می‌شوند مفید هستند. حتی تحقیقات علمی نشان داده یک وقفه ۵ دقیقه‌ای در حین کارهای روزمره و یا یادگیری و موضوعات درسی می‌تواند به طور قابل توجهی باعث بهبود عملکرد ذهن و بالا رفتن تمرکز و کارایی بهتر آن شود

موارد دیگر مانند داشتن تغذیه مناسب و استفاده از آجیل‌ها و میوه‌های خشک و مصرف پایین قند و شکر، ورزش روزانه، دوری از حواس‌پرتی و تمرکز بر روی انجام یک کار به جای انجام همزمان چند کار با هم، گفتگو با افراد مختلف در مورد موضوعات مفید و علمی، یادداشت روزانه، استفاده‌ی درست و به اندازه از وسایل دیجیتال و رسانه‌های گوناگون و در کل داشتن سبک زندگی سالم و کنار گذاشتن کارهای دست و پا گیر بر روی پرورش ذهن تأثیرگذار هستند

با نپرداختن به امور بی‌اهمیت و بی‌ارزش عقل و خرد تو کمال و فزونی خواهد یافت/ امام علی(ع)

با انجام این کارها و تکرار هر روزه‌ی آنها ذهن‌مان را پرورش می‌دهیم و باعث بهتر شدن آن می‌شویم, مثل باغبانی که به باغ خود رسیدگی می‌کند ما هم می‌توانیم به ذهن‌مان برسیم و ثمره‌ی آن را در بخش‌های مختلف زندگی ببینیم

عادت‌ها و الگوهای فکری درست و تمرین و تکرار آنها تأثیر زیادی بر روی پرورش ذهن دارد

یکی از بهترین داشته‌ها و موهبت‌هایی که خداوند آن را در اختیار ما قرار داده است ذهن می‌باشد و اگر به آن رسیدگی کنیم باعث شکوفایی آن می‌شویم که در سرنوشت‌مان تأثیر دارد و زندگی خوب و با کیفیتی را برای‌مان می‌سازد.

۱۴۰۳/۸/۲۵

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا