نوعی از سخن گفتن و نگارش با شعر میسر می‌شود که از قدیم الایام نقش مهمی در محافل مختلف داشته و در بطن زندگی مردم سرزمین‌مان بوده است. این هنر به عنوان پنجمین هنر از هنرهای هشت‌گانه بشر بشمار می‌رود

زمانی که کلمات با آوایی خاص به هم ترکیب شوند و نوعی مفهوم، آهنگ و وزن موزون داشته باشند شعر به وجود می‌آید و سروده می‌شود. شعرها برخی طولانی‌اند و برخی کوتاه، برخی کلاسیک هستند و برخی نو و به خاطر نوع چیدمان و کلمات به کار رفته در آنها, خواندن یا شنیدن و نوشتن‌شان برای افراد مختلف لذت‌بخش است

معمولاً شعرها از کلمات کمی تشکیل می‌شوند اما چون به نظم و عاطفه و تخیل گره خورده‌اند، معنا و احساسات زیادی در آنها گنجانده شده است که دلنشین می‌باشند و از طرفی فواید زیادی برای‌مان دارند

اگر می‌خواهی با فواید شعر آشنا شوی ادامه‌ی این مطلب را از دست نده

یک سرگرمی مفید: جدا از فوایدی که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم شعر می‌تواند یک سرگرمی بسیار مفید باشد که با عادت به آن می‌توانیم اوقات فراغت خود را به خوبی پُر نماییم

راهی عالی برای یادگیری: شعر می‌تواند به ما کمک کند موضوعات مختلف را با ریتم یاد بگیریم و کلمات را در ذهن, با وزن و آهنگ کنار یکدیگر قرار دهیم، در نتیجه اشتیاق به یادگیری در ما افزایش پیدا می‌کند و روحیه خلاقانه‌ی‌مان نیز بالا می‌رود که تأثیر بسیار زیادی در پروسه یادگیری دارد. تلاش برای فهمیدن و معنای برخی شعرها که معماگونه هستند ذهن‌مان را به چالش می‌‌کشد و آن را فعال نگه می‌دارد، به همین خاطر کمک می‌کند تا توانمندی‌های فکری‌مان را افزایش دهیم و از طرفی حافظه‌ی خود را هم تقویت کنیم

ارتقای برخی مهارت‌ها: نوشتن، حرف زدن و فهمیدن, همگی تحت تأثیر استفاده از شعر می‌باشد و اگر مهارت‌های نوشتاری و گفتاری ما تقویت نشود افت پیدا می‌کنند. قوانین یادگیری برای نوشتن و شکستن این قوانین با شعر, یک نوع زیبایی را به گفتار و نوشتار می‌دهد. خواندن شعر با ریتم و وزن, به حرکت بهتر زبان و سخنوری بهتر کمک می‌کند, در نتیجه مهارت ارتباط شفاهی و نوشتاری ما بهبود پیدا می‌کند

بالا بردن قدرت بیان: دایره‌ی واژگان بسیاری از ما وسیع نیست, به همین خاطر می‌توانیم با شعرخوانی و معنای آن ذهنمان را تمرین دهیم که با لغات و مفاهیم جدید آشنا شود و پس از مدتی با آنها غریبه نشود. شعر و معنای آن الهام‌بخش است و کمک می‌کند هوش کلامی خود را تقویت کنیم و فن بیان بهتری داشته باشیم؛ هر کلمه بار معنایی مختلفی دارد و این موضوع در برقراری ارتباط روزانه بسیار مهم است

دیدن جهان از دریچه‌های دیگر: شعر کمک می‌کند نوع نگاه متفاوت‌تری به دنیا داشته باشیم، از عادی و تکراری بودن رهایی یابیم و وارد یک نارنیای اسرارآمیز شویم، سرزمینی ناشناخته پُر از چیزهای بکر و ناب که برای‌مان تازگی دارند. شاعران مختلف و مخصوصا کهن, نگاه‌مان را به جهان و محیط پیرامون‌مان تغییر می‌دهند و دیدگاه جزم و جمود گرفته‌ی‌مان در دنیای مدرن را نسبت به هستی, با ذوق و ذکاوت و ظرافتی که دارند به چالش می‌کشند و به ما با زبان شعر می‌فهمانند که می‌توان موضوعات متنوع را طور دیگری دید و به آنها به گونه‌ای دیگر اندیشید. با خواندن شعرهای شاعران گوناگون, با تفاوت دیدگاه‌ها و سبک آنها آشنا می‌شویم

آشتی با خود: با شعر می‌توانیم با عواطف‌مان آشتی کنیم و جهان و محیط پیرامون‌مان را لطیف‌تر ببینیم، به همین خاطر شعر در زمان سختی‌ها و نامهربانی‌ها برای بسیاری از ما یک پناهگاه امن است و یکی از راه‌های هنری خلاقانه برای آشتی با خود می‌باشد تا عواطف‌مان را بیدار نگه داریم و آنها را نادیده نگیریم

شعر برای کسی که آن را می‌خواند یک مرهم و درمان است: کسانی که در ابراز احساساتشان در شرایط مختلف با مشکل مواجه هستند می‌توانند شعر بخوانند و یا حتی شعر بنویسند تا تأثیر مثبت آن را بر حال و روحیه خود ببینند. خواندن شعر به ما اجازه می‌دهد که وارد عمیق‌ترین ابعاد فکری، روحی و عاطفی شاعر شویم و با او هم‌ذات‌پنداری کنیم. با سرودن شعر نیز بروز عقاید، عواطف و فکرهای‌مان بهتر ممکن می‌شود و در نظر دیگران معقول‌تر به نظر می‌رسد چرا که برخی حرف‌ها را تنها به زبان شعر می‌توان گفت

شعر برای سراینده‌اش هم یک راه درمانی است: همان‌طور که گفته شد اینکه بخواهیم همیشه و در هر شرایطی افکار و عقاید و عواطف خود را بیان کنیم کار راحتی نیست, اما شعر به میزان زیادی در این کار به ما کمک می‌کند چرا که نوعی ایما و اشاره است و از بیان جملات مستقیم خودداری می‌کند، در نتیجه راهی برای کاهش نگرانی و ناراحتی است و ما را ترغیب به فکر می‌کند و نقطه نظرات مختلفی را پیش روی ما قرار می‌دهد و باعث می‌شود که دیدگاه گسترده‌تری داشته باشیم و آنها را به زیبایی بیان کنیم. از طرفی سرودن شعر تلاطم‌های ذهنی ما را آرام می‌کند و به آنها نظم می‌دهد. با سرودن شعر به یکی از توانایی‌های درونی خود پی می‌ببریم و این کار با تمرین و تکرار برای بسیاری از ما ممکن است. همچنین می‌توانیم چیزهایی که در ناخودآگاه‌مان وجود دارند و یا دور از واقعیت هستند را هم به کلماتی زیبا و پُر معنا درآوریم و تصاویر ذهنی و استعاره‌های ناب و بکر خلق کنیم

شاعران بزرگ و نامداری مانند سعدی، حافظ، خیام، انوری، فردوسی، مولانا و بسیاری دیگر که سرآمد جهان در سرودن می‌باشند و بلندترین قله‌های شعر را با کلام مسحور کننده‌ی‌شان فتح کرده‌اند, از این خاک گوهرساز که مهد شعر و شاعری‌ست روییده‌اند و افراد مختلف با تکیه بر خرد و خردورزی هنوز زیر نفوذ آثار بی‌مانندشان هستند

شعرهای آنها هنوز هم تازگی خود را دارد و مانند هر گوهری هر چه از آنها می‌گذرد با ارزش‌تر می‌شوند

همیشه برایم سوال بود که در آن ایام چه کاتالیزوری وجود داشت که اینگونه افرادی رشد می‌کردند!؟، واقعا نحوه‌ی آموزش در آن زمان چگونه بود که بدون نمره و مدرک تحصیلی, شاعرانی با این شعرهای عمیق و شورانگیز و عارفانه می‌زیستند!؟، چه شد که با وجود پیشرفت‌های مختلف زمانه, آنها آرام آرام کم شدند!؟

گفته شده شهریار, آخرین شاعر غزل‌سرای چیره‌دست در ادب فارسی بود چرا که پس از او دیگر قالب غزل, شاعر بزرگی به خود ندید و علاوه بر این, رفته رفته غزل جای خود را به شعر سپید و نیمایی سپرد و او نیز به شعرای نسل‌های پیش پیوست. او شاعر شیدایی بود که مانند بسیاری از پیشینیان خود, از عشق زمینی و مجازی, به عشق آسمانی و حقیقی دست یافت و این عشق سبب شد تا گوهر وجودش در کوره‌ی سختی‌ها جلا یابد و بر عیار آن افزوده گردد و با ذوق خود بر چیزهای کهن و ارزشمند و الهی, نور تازه‌ای بتاباند

روز شعر و ادب فارسی که علت نام‌گذاری آن روز بزرگداشت شهریار است, فرصتی برای بازخوانی تاریخچه‌ی شعر فارسی است، این روز زمانی برای پاس‌داشت زبان و ادبیات ایران زمین و یاد و خاطر افرادی‌ست که در راستای بالندگی و بهبود فرهنگ و ادب سرزمین‌مان با زبان شعر تلاش کرده‌اند. هنوز امید هست که راه شاعران بزرگ را ادامه داد, اگر مسیرشان را برویم؛ آنها با بهره‌گیری و الهام از آموزه‌های دینی، سخنان معصومین(ع)، سیر و سلوک در عرفان و کشف و شهود در اشراق, عالی‌ترین و لطیف‌ترین معانی و مضامین ارزشمند و آموزنده را در قالب‌های گوناگون شعری به جامعه‌ی بشری ارزانی داشتند. شاعران گذشته و معاصر در ارتقاء فرهنگ و اخلاق مردم نقش زیادی داشته و هنوز هم دارند، آنها با سرودن شعرهای گوناگون در موضوعات متنوع به افراد مختلف, رشد فکری و معنوی و فرهنگی بخشیدند و آنها را پرورش دادند؛ شعرهای شعرای متعهد و الهی, به مردم و جامعه, روشنگری و امید و نشاط و آرامش و لطافت و تحرک و تفکر و عشق و وفاداری می‌بخشد، درس زندگی و پند و تجربه و آزادگی می‌آموزاند و ظرفیت‌های فکری و روحی و عاطفی مردم و جامعه و افراد گوناگون را در ابعاد مختلف بالا می‌برد و استعدادها را شکوفا می‌کند

به همین خاطر شعر, هنری است که در کنار فوایدی که دارد می‌تواند با انتقال مفاهیمی غنی و شگرف در موضوعات مختلفِ عرفانی، عاشقانه، اجتماعی، دینی، فرهنگی، تاریخی و حماسی, ذهن‌های جستجوگر و روان‌های تشنه‌ی معلومات مفید را برانگیزاند و در تأثیرات خود فرو ببرد که این مهم با آگاهی و دانش سراینده و مخاطب شعر، و غنی و مفهومی بودن آن به دست می‌آید

شعر اگر حکمت بُوَد طاعت بُوَد؛ قیمتش هر روز و هر ساعت بُوَد/ عطار

خوب زیستن و داشتن یک زندگی موفق و رضایت‌بخش و آرام نیازمند توانمند بودن در طرز فکر، نوع گفتار و رفتار ماست و این توانمندی از راه‌های مختلفی به دست می‌آید که بخشی از آن درونی_ ذاتی‌ست و بیشتر جنبه‌ی آموختنی_ اکتسابی دارد، یکی از این راه‌ها دوستی با ادبیات و شعر و کسب دانایی و مهارت از آنهاست

مایلی با این موضوع بهتر آشنا شوی؟، پس به دنیای شعر و شاعری خوش آمدی

امیدوارم روزی مأموریت+, در کنار افراد خوداشتغال و کارآفرین و دیگر شغل‌ها، شعرا، عرفا، فضلا و حکیمان و فلاسفه‌ی بزرگی را به دنیا تقدیم کند که مانند قدیم, دستی در سرودن شعرهای پُر معنا هم دارند و نسل رو به انقراض آنها دوباره احیا شود.

۱۴۰۲/۶/۳۱

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا