یکی از توانایی‌های درونی که در وجود ما قرار دارد اراده است و به معنای انجام کارهایی‌ست که تصمیم به انجام‌شان گرفته‌ایم ولی از طرفی گاهی یا نمی‌خواهیم آنها را انجام دهیم، یا تنبلی‌مان می‌آید و یا حوصله‌ی انجام‌شان را نداریم، اما اگر اراده‌ی قوی داشته باشیم می‌توانیم کارهای‌مان را انجام دهیم و از پشت گوش انداختن آنها جلوگیری کنیم

امروز را به فرداها انداختن‌، بعداً انجامش می‌دم دیر نمیشه که، انجام کارهای غیر مهم و غیر مفید, جلوی اراده برای کارهای مهم و مفید و رسیدن به خواسته‌های ارزشمندی که مد نظر داریم را می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند به موفقیتی که می‌خواهیم برسیم

برای اینکه اراده‌ی قوی داشته باشیم باید فواید آن را بدانیم و سپس با راهکارهایی اراده را در وجودمان تقویت کنیم

فواید تقویت اراده چه چیزهایی هستند؟

تقویت اراده می‌تواند منجر به موفقیت‌های زیادی در زمینه‌ی شخصی، خانوادگی، کاری، تحصیلی، سلامت، ارتباط موثر با اطرافیان و ایجاد اعتمادبه‌نفس و رسیدن به خواسته‌هایی که داریم شود و بدون آن پیشرفت و موفقیتی در هیچ زمینه صورت نمی‌گیرد

از گذشته‌های دور تا کنون هر انسان موفقی که به جایی رسیده است با اراده‌ای قوی به آن موفقیت دست یافته. افرادی که زندگی خوبی داشته‌اند و دارند، دانشمندان و عرفا و فلاسفه‌ی بزرگ، کسانی که در تحصیل و در کسب و کار موفق بوده‌اند و هستند و بسیاری دیگر با اراده توانسته‌اند به موفقیت برسند

به همین خاطر داشتن اراده‌ی قوی در تمامی مراحل زندگی نقشی مهمی در تعیین سرنوشت، هویت‌یابی و سعادت و کمال انسان دارد و شخصیت انسان را می‌سازد. اگر فردی اراده‌ی قوی داشته باشد شخصیت او در نظر دیگران استوار و شکست‌ناپذیر خواهد بود و در تحولات زندگی دچار سستی و ضعف نخواهد شد

ارزش هر کس به اندازه‌ی همت اوست/ امام علی(ع)

کسی که پیوسته تنبلی کند در رسیدن به آرزویش ناکام ماند/ امام علی(ع)

یکی از عوامل محرومیت سستی *در کار* است/ امام علی(ع)

راه‌های تقویت اراده 

برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی کارها و هدف‌گذاری: وقتی این کارها را انجام دهیم و آنها را بنویسیم به نوعی عزمی جزم و تعهد پیدا می‌کنیم تا آنها را انجام دهیم. “اراده و تصمیم قوی از دوراندیشی است/ امام علی(ع)”. پاسخ به سوال “در زندگی می‌خواهم به چه چیزهایی برسم؟” می‌تواند شروع خوبی برای برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی کارها و هدف‌گذاری باشد. باری به هر جهت بودن اراده را از ما می‌گیرد اما زندگی هدفمند و با برنامه اراده را در ما تقویت می‌کند. “بهترین کارها کاری است که خود را به آن مجبور سازی/ امام علی(ع)”

مرور نتایج و فواید انجام کاری که می‌خواهیم آن را انجام دهیم: هر چه نتایج و فواید مفید کاری که می‌خواهیم انجام دهیم را با خودمان مرور کنیم، تصویرسازی ذهنی داشته باشیم, انگیزه، شور و شوق و علاقه‌ی بیشتری برای انجام آن کار پیدا می‌کنیم. همچنین مرور اگر آن کار را انجام ندهیم چه ضررهایی برای‌مان دارد نیز می‌تواند محرک خوبی برای تقویت اراده باشد. “هرگاه عزم و اراده‌ی کسی با دوراندیشی و عاقبت‌نگری توأم شد نیک‌بختی و سعادت او کامل می‌شود/ امام علی(ع)”

آشنایی با افراد موفق: اگر افراد موفق مخصوصا آنهایی که به همان خواسته‌ای که ما داریم آنها هم به آن رسیده‌اند را بررسی کنیم انگیزه برای انجام کاری که می‌خواهیم آن را انجام دهیم در ما بیشتر می‌شود چون متوجه می‌شویم آنها هم با اراده‌ی قوی که داشته‌اند توانستند سختی‌ها و مشکلات را پشت سر بگذارند، مهارت و تخصص کسب کنند و به مرور زمان به هر یک از خواسته‌های‌شان برسند

تلقین، باور و نگرش درست: وقتی به خودمان تلقین می‌کنیم که می‌توانیم کاری را انجام دهیم و به خواسته‌ی‌مان برسیم, باورِ توانستن در ما تقویت می‌شود. باورها و نگرش‌های درست و تکرار جملات تأکیدی مثبت تأثیر خوبی دارند و به خودباوری و داشتن روحیه با نشاط ما در انجام کارها کمک زیادی می‌کنند؛ به قول خیام “گر کارِ فلک به عدل سنجیده بُدی؛ احوالِ فلک جمله پسندیده بُدی”

پاداش دادن به خود: زمانی که برای خود پاداشی در نظر بگیریم تا کاری را انجام دهیم تشویق می‌شویم و انگیزه پیدا می‌کنیم تا تصمیماتی که گرفته‌ایم را انجام دهیم, اینگونه اراده‌ی ما برای انجام کاری که برای‌مان مهم و مفید است اما به نوعی انجام آن برای‌مان سخت به نظر می‌رسد بیشتر می‌شود. باید دقت داشته باشیم که بعضی کارها مرحله به مرحله انجام می‌شود، هیچ‌کس یک مرتبه به وزن ایده‌آل خود نرسیده است، هیچ‌کس یک روزه کسب و کارش را راه‌اندازی نکرده است، هیچ‌کس یک شبه تمام درس و مشق‌های خود را یاد نگرفته است و…. بنابراین با این آگاهی با هر پیشرفتی پاداش دادن به خود می‌تواند روند ادامه‌دار آن کار را برایمان ممکن کند و اینگونه استواری و پایداری بیشتری تا رسیدن به نتیجه‌ای که مد نظر داریم را به دست می‌آوریم

تمرکز بر روی مواردی که در بالا به آنها اشاره شد: زمانی که ذهن‌مان را به کارهایی که در بالا به آنها اشاره شد متمرکز کنیم بیشتر مجاب می‌شویم کارهایی که باید را برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب انجام دهیم

ترک عادت‌های غلط و کارهای پیش پا افتاده: از عوامل مهمی که اراده در انجام کارهای مهم و مفید را از ما می‌گیرد عادت‌های غلط و تکرار مکرر آنها و انجام کارهای پیش پا افتاده است که به میزان بسیار زیادی توانایی‌های درونی‌مان را  تحلیل می‌برند، وقتی آنها را کنار بگذاریم و خودسازی داشته باشیم انرژی‌مان را بیهوده هدر نمی‌دهیم. “از غفلت برای آدمی همین بس که همتش را در آنچه به کارش نمی‌آید صرف کند”، “کارهای لهو و بیهوده تصمیمات جدی را تباه می‌سازد/ امام علی(ع)”. برای مثال بهتر است این سه تا کار را انجام ندهیم: ۱- استفاده بیش از حد و غیر مفید از رسانه‌های اجتماعی و دستگاه‌های دیجیتال، ۲- وقت‌گذرانی با دوستانی که به دنبال ساختن آینده‌ی‌شان نیستند، ۳- تعادل نداشتن بین زندگی شخصی و خانوادگی و استراحت، تفریح و کار

خواب کافی و تغذیه سالم و مناسب: این دو مورد خیلی بر روی اراده در انجام کارها تأثیر دارند، اگر خواب کافی و تغذیه‌ی خوبی داشته باشیم, سر حال و پُر انرژی خواهیم بود و با توجه به موضوعات پاراگراف‌های بالا اراده در انجام کارها در ما به میزان زیادی تقویت می‌شود

عبادت، توکل و توسل و…: این موارد نیز می‌توانند به تقویت اراده کمک کنند، وقتی انسان ایمانی راسخ داشته باشد و بداند که خداوند و اولیای او به او کمک می‌کنند انگیزه پیدا می‌کند تا تردیدهایی که ممکن است داشته باشد را کنار بگذارد و کاری که می‌خواهد را انجام دهد تا به خواسته‌اش برسد. خلوت با خدا و هم صحبتی با او و همچنین نذر و نیاز نیز می‌تواند اراده را در ما تقویت کند. “خدایا نعمت سرزندگی و کوشایی را به ما ارزانی دار و از سستی، تنبلی، ناتوانی، بهانه آوری، زیان، دل مردگی و ملال محفوظ‌مان دار/ رسول خدا(ص)”. “بار خدایا من از غم و اندوه و ناتوانی و تنبلی به تو پناه می‌برم/ امام سجاد(ع)”. “همّتِ حافظ و انفاسِ سحرخیزان بود؛ که ز بندِ غمِ ایّام نجاتم دادند/ حافظ”. “به غنیمت شمر ای دوست دمِ عیسی صبح؛ تا دلِ مرده مگر زنده کنی کاین دم از اوست/ سعدی”

صحبت با یکی از اعضای خانواده و یا یک دوست همیشه همراه: وقتی در مورد رسیدن به خواسته‌های‌مان با فردی که خوبی‌مان را می‌خواهد صحبت می‌کنیم این مورد باعث می‌شود تا انجام آنها را جدی بگیریم و اراده‌ی بیشتری برای رسیدن به آنها داشته باشیم. اگر آن فرد دل‌سوز و مشوق و پیگیر موفقیت‌های‌مان باشد, او نیز با یادآوری و تشویق و راهنمایی, بیشتر به ما انگیزه می‌دهد

تلاش و پشتکار: باید متوجه این موضوع باشیم که رسیدن به خواسته‌های‌مان و انجام کارها و رسیدن به نتایج و فواید خوبی که دارند, در کنار آنچه گفته شد به ۱- تلاش و ۲- پشتکار نیاز دارند و این دو جزء مهمی از پروسه‌ی موفقیت و رسیدن به هر خواسته‌ای هستند؛ اگر تلاش و پشتکار نداشته باشیم دیگران مقصر نیستند. “فردی که در حضور رسول خدا(ص) شتر خود را رها کرده و گفته بود توکلت علی‌الله؛ آن حضرت بدو فرمود: اِعقِلها و تَوکّل- شتر را پای‌بند بزن و آنگاه توکل کن”. “امام صادق(ع) فرمود: وقتی آیه ,هر کس از خدا پروا کند خداوند برای او راه خروجی قرار می‌دهد و از جایی که گمان نمی‌برد روزی‌اش می‌دهد, نازل شد عده‌ای از اصحاب رسول خدا درها را به‌روی خود بستند و به عبادت پرداختند و گفتند: روزی ما تضمین شده است. این خبر به آن حضرت رسید و ایشان نیز در پی آنان فرستاد و فرمود: چه چیز شما را واداشت که این کار را انجام دهید!؟. عرض کردند: ای رسول خدا روزی ما تضمین شده و از همین ‌رو به عبادت روی آورده‌ایم. پیامبر فرمود: بدانید که هر کس چنین کند دعایش مستجاب نمی‌شود. دنبال کسب و کار بروید”. “به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر کسی که تلاش کند و نهایت کوشش خود را به کار گیرد/ امام علی(ع)”. “هر کس از خدا توفیق بخواهد و تلاش نکند خود را مسخره کرده است/ امام رضا(ع)”. “شکرِ خدا که هر چه طلب کردم از خدا؛ بر مُنتهایِ همَّتِ خود کامران شدم/ حافظ”

تکرار و تقویت عادت‌های خوب: هر چه عادت‌های خوب را بیشتر تکرار کنیم انجام آنها در ما تقویت می‌شود و راحت‌تر می‌توانیم کارهای‌مان را انجام دهیم، مثلا مواردی که در پاراگراف‌های بالا گفته شدند می‌توانند عادت‌های بسیار خوبی باشند. “همت خود را صرف چیزهایی کن که به آن نیاز داری و آنچه به کارت نمی‌آید پی‌گیری مکن/ امام علی(ع)”

اینگونه می‌توانیم اراده را در خود به میزان زیادی تقویت کنیم؛ به گفته‌ی امام خمینی(ره) “هر چه شیء رو به تکامل می‌رود, حقیقت اراده در وجود او ظهور و بروز بیشتری پیدا می‌کند”. به نظرم یعنی هر چه بیشتر به سمت تکامل خود و پیشرفت قدم برداریم و به موفقیت‌های بیشتری برسیم اراده‌ی قوی‌تری پیدا می‌کنیم و این روند ادامه پیدا می‌کند

با داشتن اراده‌ی قوی رفع ضعف‌هایی که داریم و رسیدن به خواسته‌ها، انجام کارها و پیشرفت در زندگی بیشتر و بهتر ممکن می شود، تصمیم‌ها جامه‌ی عمل به خود می‌گیرند و موفقیت‌ها در زمان مناسب‌تری ممکن می‌شود، بنابراین اراده اهمیت زیادی دارد

حال روی صحبتم با معلولین عزیز است، بخشی از سرنوشت همه‌ی ما دست خودمان نیست و از پیش برای‌مان تعیین شده, اما بخش دیگر آن دست خودمان است که چگونه سرنوشت و روزهای آینده‌ی‌مان را رقم می‌زنیم، خداوند به هر فرد موهبت‌هایی داده است, چه از نظر جسمی سالم باشد و یا نه، گاهی حتی افراد از نظر جسمی سالم هم متوجه این موضوع نیستند و به جای پیشرفت, پسرفت می‌کنند و در ده‌ها مسیر اشتباه قرار می‌گیرند و سلامت و خانواده و بسیاری از داشته‌های دیگرشان را از دست می‌دهند، پس اینکه از نظر جسمی در سلامت کامل هستیم و یا نیستیم نمی‌تواند دلیل بر داشتن و یا نداشتن یک زندگی خوب باشد، هر فرد می‌تواند با هر شرایطی که دارد زندگی خوبی را برای خودش بسازد، این بستگی به طرز فکر و دانش و آموزش‌هایی دارد که هر کس در طول عمر خود می‌بیند و در این بین داشتن اراده‌ی قوی نقش مهمی در ساختن و داشتن زندگی خوب دارد

هر که بر نردبان همت‌ها بالا رود ملّت‌ها او را بزرگ دارند/ امام علی(ع)

تعداد افرادی که توان‌یاب هستند و در کنار سختی‌های معمول به موفقیت‌های مختلفی رسیده‌اند و زندگی خوبی دارند، در هر کجای دنیا, در هر زمینه‌ای و با هر سن و سالی بسیار زیاد است، آنها با اراده‌ی قوی توانسته‌اند سختی‌ها و مشکلات را پشت سر بگذارند، مهارت و تخصص کسب کنند، آرام آرام به خواسته‌های‌شان برسند و بدرخشند و حتی الگویی باشند برای افرادی که از نظر جسمی سالم هستند

پس باید بهانه‌ها را کنار گذاشت، مقایسه‌ و الگوپذیری درستی داشت و با اراده‌ی قوی سرنوشت خود را ساخت؛ داستان زندگی, داستان اراده‌ها‌ست

اراده‌هایی که روی ناامیدی و غم و نمی‌شود و نمی‌توانم را کم می‌کنند

اراده‌هایی که نشان می‌دهند انسان توانایی‌های زیادی دارد و اگر بخواهد می‌تواند

همه‌ی ما ضعف‌هایی داریم, اما می‌توانیم خیلی از آنها را رفع کنیم, این کار با اراده‌ی قوی ممکن می‌شود

پاییز و زمستان هم که بیشتر در خانه‌ایم فصل‌های خوبی هستند تا بیشتر و بهتر بر روی خودمان کار کنیم

واست بهترین‌ها رو می‌خوام، با توجه و عمل به آنچه گفته شد با اراده‌ای قوی یک سرنوشت فوق‌العاده برای خودت بساز.

۱۴۰۲/۹/۱۷

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا