کاری که باعث میشود وجود متعالی داشته باشیم خودسازی است و به معنای این میباشد که بر روی خودمان کار کنیم تا صفتهای خوب را در وجودمان پرورش دهیم و صفتهای بد را از خودمان دور کنیم و به بهترین حالت وجودیمان برسیم
افراد خودساخته کسانی هستند که به طور ویژه به این موضوع توجه دارند و همهی سعی و تلاش خود را برای رسیدن به این مهم صرف میکنند تا به آن برسند و آن را حفظ کنند و از نتایج و فواید بسیار خوب آن مدام بیشتر و بهتر بهرهمند شوند
نتایج و فوایدی که باعث میشود انسان تا حد زیادی در سلامت کامل باشد، شخصیت مستقل مختص به خودش را داشته باشد، تصمیمات درستی بگیرد، مسائل و مشکلات خود را حل کند، به آرامش درونی و نشاط و سرور و حس خوشبختی برسد، زندگی معقول و خوبی داشته باشد و همچنین وجودش برای دیگران هم مفید باشد؛ به همین خاطر اگر خودسازی داشته باشیم جدا از فوایدی که برای خودمان دارد این موضوع در خانواده، شغل و جامعه نیز مفید است، دیگر فسادی نخواهد بود و حق و حقوق انسانها در شرایط مختلف ضایع نمیشود و هر فرد در هر کجای دنیا در هر پست و جایگاهی که باشد به وظایف خود به درستی عمل میکند
خودسازی در گروِ مبارزه با هوای نفس است/ امام علی(ع)
وقتی با توجه به ارزشهای انسانی و اخلاقی و الهی تصمیمگیری کنیم و هر کار را به درستی انجام دهیم
وقتی به دستورات خداوند عمل کنیم و آنها را مد نظر قرار دهیم
وقتی مراقبه داشته باشیم
در حال خودسازی هستیم و این موارد باعث میشود کارهای اشتباه را انجام ندهیم؛ مانند وسایل خانه که نسبت به فضای بیرون کمتر گرد و غبار و آلودگی را به خود جذب میکنند وجود انسان هم اینگونه است, هر چه کارهای درست را بیشتر انجام دهیم تأثیرات عوامل منفیِ بیرونیِ کمتری را از محیط اطرافِ آفلاین و آنلاین دریافت میکنیم چون متوجه آنها میشویم، حس خوبی از آنها نمیگیریم و خود را از آنها دور میکنیم و این قابلیتی است که خداوند در وجود ما قرار داده است که باید از آن مراقبت کنیم، این کار با خودسازی ممکن میشود
پیش نیاز خودسازی آموختن است تا بر اساس آگاهی درست و مفید, تعریف و اهمیت هر چیز را به خوبی بدانیم و در شرایط مختلف کارهای درست را انجام دهیم
تقویت باورها و نگرشهای درست
اندیشیدن در مورد موضوعات مهمی مانند هستیشناسی و خودشناسی و خداشناسی
تقویت ایمان و ارتباط با خداوند و کمک خواستن از او و محبوبانش
مطالعهی زندگی و آثار علما و عرفا و اندیشمندان بزرگ و قدم برداشتن در مسیر سیر و سلوک
داشتن دوستانی فهمیده و خودساخته
رهایی از تجملات و وابستگیها
داشتن خواستههایی ارزشمند
سبک زندگی سالم
داشتن نوعی نگاه انتقادی به خود
در خودسازی بسیار مفید هستند که با تکرار و تمرین مداوم ممکن میشوند و اگر ادامهدار باشند به آنها عادت میکنیم و در ساختن خود موفقتر خواهیم بود
این کار فعالیتی است که اگر اهمیت و فواید آن را به خوبی درک کنیم همیشه در طول عمرمان ادامه دارد و بسته به میزان توجه و صبوری و مداومت و داشتن ارادهای قوی, در آن رشد و پیشرفت بهتری خواهیم داشت و جدا از فوایدی که دارد به شکوفاییمان کمک زیادی میکند
تمام مکاتب و آیینهای کهن و غنی پیروان خود را به این اصل مهم سفارش کردهاند، برای مثال اگر کتابهای کارلوس کاستاندا را خوانده باشیم و یا جسته و گریخته مطالبش را مرور کرده باشیم بیشتر آموزههایی که دون خوان به او آموخت به موضوع خودسازی توجه دارند، به همین خاطر یکی از اصول اولیه تمام مکاتب و آیینهای کهن و غنی برای رساندن انسان به موفقیت و خوشبختی و سعادت و کمال او خودسازی بوده است چون به خوبی از اهمیت آن آگاهی داشتند که تا انسان خودش را نسازد دنیایش آنچنان که باید ساخته نمیشود و به سرگشتگی دچار خواهد شد، در عصری که در آن هستیم این موضوع بیش از گذشته اهمیت دارد
در اسلام نیز توجه ویژهای به این موضوع شده است، تمام توصیههایی که وجود دارند اول به خاطر ساختن خود فرد است و بعد ساختن ابعاد دیگر زندگیاش و در نهایت آخرت او. پیامبر اسلام و امامان معصوم، علما و اساتید بزرگی مانند آیتالله سید علی قاضی طباطبائی بینظیر که قابل وصف نیستند و شهید آیتالله دستغیب که از شاگردان ایشان بودند و دیگر شهدا و بسیاری دیگر از عرفا مانند رابعه عَدَویّه با این نوع خودسازی توانستهاند بدرخشند و راه را به دیگران هم نشان دهند
نکتهای که وجود دارد این است که خودسازیِ درست و اصولی نوعی مفهوم معنوی دارد، سیر و سلوکی است الهی و معنوی که در مسیر خداوند انجام میگیرد، یعنی انسان با عشق به خداوند و با نیت برای رضای خدا که خالق او و تمام موجودات است و از انسان خواسته در همهی کارها به او توجه داشته باشد بر روی خودش کار میکند تا ساخته شود و به موفقیت و خوشبختی و سعادت و کمال درست برسد، اگر این کار را انجام دهد به میزان بندگی و به وحدت وجودی و مقام فنا در ذات حق رسیدن, هدایت الهی او را در شرایط مختلف مخصوصا در شرایط سخت و دشوار ابعاد زندگی و این راه ارزشمند که یک ماجراجویی به تمام معنا میباشد و هیجان مخصوص به خودش را دارد راهنمایی و کمک میکند تا از آنها به خوبی عبور نماید، به معرفت و شهود میرسد و به دیگر فواید ناب خودسازی دست مییابد که توضیح آنها در توان این نوشته نیست
هر کجای دنیا که هستیم در پیمودن مسیر خودسازی نیاز به راهنمایی کسانی داریم که این راه را به درستی رفتهاند، آنها که محو بندگی خداوند بودند، با عبور از این مسیر است که میتوان به متاع گرانبهای خودسازی رسید
دست از مسِ وجود چو مردانِ ره بشوی؛ تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی/ حافظ
۱۴۰۲/۹/۲۴
منبع:
مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا