در زبان اوکیناوایی واژهای برای بازنشستگی وجود ندارد، بجای آن واژهای است که کُل زندگی را در بر میگیرد، آن واژه این است “ایکیگای- 生き甲斐“؛ یعنی چیزی که صبح به خاطر آن از خواب بیدار میشوید. “ایکیگای” برای یک استاد کاراته ۱۰۲ ساله به معنای پیش بردن هنر رزمیاش است اما برای یک مرد ماهیگیر ۱۰۰ ساله به معنای این است که همچنان ۳ بار در هفته برای خانوادهاش برود ماهیگیری؛ نکته دقیقا اینجاست.
موسسه ملی کهنسال پرسشنامهای را در اختیار ما گذاشت تا به این ۱۰۰ سالهها بدهیم؛ یکی از سوالهایی که به لحاظ فرهنگی بسیار زیرکانه طراحی شده بود این بود:”ایکیگای شما چیست؟“
آنها خوب میدانستند که دلیل از خواب بیدار شدنشان چیست. برای یک خانم ۱۰۲ ساله، “ایکیگای” نتیجش بود؛ این عکس دو دختر با اختلاف سنی ۱۰۱ سال است. من از او پرسیدم وقتی که نتیجت را بغل میکنی چه احساسی داری؟
او سرش را برگرداند و گفت: “احساس میکنم توی بهشت هستم”.
چه فکری بهتر از این، این فوقالعاده است.
سردبیرم در “نشنال جئوگرافیک” از من خواست برایش منطقهی آبی آمریکا را پیدا کنم. برای مدت کوتاهی به دشتهای “مینه سوتا” نگاهی انداختیم که قسمت زیادی از ۱۰۰ سالهها آنجا زندگی میکنند.
بنابراین سراغ اطلاعات رفتیم و فهمیدیم که پُر عمرترین آنها در میان معتقدین شاخهای از مسیحیت بوده که اطراف “لوما لیندا” زندگی میکنند.
آنها متدیستهای محافظهکاری بودند که روز سبت را غروب روز جمعه تا طلوع یکشنبه حساب میکردند و به آن یک ۲۴ ساعت مقدس امن میگویند.
سن امید به زندگی در آمریکا برای زنها ۸۰ سال است ولی برای زنی که در لوما لیندای کالیفرنیا زندگی میکند ۸۹ سال است و این تفاوت در میان مردها بارزتر است که ۱۱ سال بیشتر از همسالان آمریکایی خودشان زندگی میکنند. این مطالعه ظرف ۳۰ سال روی ۷۰ هزار نفر انجام شده و به نظر من میتواند به خوبی قضیه منطقهی آبی آمریکا را شرح بدهد.
آنها یک اجتماع ناهمگن از سفید، سیاه، اسپانیایی و… هستند. چیزی که بین آنها مشترک است همان عادات کوچک زندگی است که بیشترشان به صورت جدی آنها را دنبال میکنند. رژیم غذاییشان را مستقیم از کتاب مقدس برداشت میکنند؛ به اعتقاد آنها خداوند در پیدایش، فصل اول، آیه ۲۹ دربارهی حبوبات و دانههای گیاهی گفته و در بخش دیگری از گیاهان سبز، اما ظاهرا از گوشت قرمز چیزی نگفته است. آنها به این تعلیمات بسیار جدی و همینطور به موقع عمل میکنند. به قدری برایشان جدی است که مهم نیست چقدر مشغله دارند و با چه استرسی در محل کار مواجه هستند و بچههایشان را کجا باید ببرند؛ در زمان مقرر همهی کارها را کنار میگذارند و با خدا عبادت میکنند. روابط اجتماعیشان و پیادهرویشان در طبیعت جزئی از عبادت است. مهم این است که اگر این کار گاه به گاه انجام بشود فایدهای ندارد بلکه باید در تمام عمر انجام بشود. اگر به مهمانیهایشان بروید خواهید دید که از نوشیدنیهای الکلی و حتی از سیگار اثری نیست. در این مهمانیها دربارهی پیادهرویهای هفتگی با هم صحبت میکنند و دستور آشپزی ردوبدل میکنند و عبادت میکنند. آنها به شکل عمیق و سنجیدهای روی یکدیگر تأثیر میگذارند.
نتیجهی این اتحاد فرهنگی “الز لورز وارهام” است که ۱۰۷ سال عمر کرده است؛ ثروتمندی که وقتی یک پیمانکار به او گفت برای ساختن دیوار دور خانهاش مبلغ بالایی دستمزد میگیرد جواب داد: “اگر بخواهم اینقدر پول بدهم که خودم انجامش میدم”. ۳ روز تمام با سیمان و آجر کار کرد و دیوار را بالا برد؛ او هنوز در این سن مزرعهدار موفقی است. صبح را با شنا شروع میکند و اواخر هفتهها به اسکی روی آب میرود و سریع هم اسکی میکند طوری که آبها به هوا پرت میشوند.
نفر بعدی “مارک دتون” است. مارک ۱۰۴ سال دارد، او صبحها وزنه میزند و دوچرخهسواری میکند و بعد سوار اتومبیل خودش میشود و اتوبان “سن برناردینو” را از هم میشکافد؛ آنجا با ۷ سازمان به شکل داوطلبانه همکاری دارد.
نکات مشترک این ۳ فرهنگ کدام است؟ چه کارهایی را همهشان انجام میدهند؟
ما این مشترکات را در ۹ چیز خلاصه کردیم؛ در واقع به ۲ منطقهی آبی دیگر هم رفتیم و این مشترکات در آن ۲ منطقه هم دیده میشد:
اولین چیز این است که هیچکدامشان ورزش نمیکنند, دست کم این چیزی که ما به آن ورزش میگوییم را ندارند، در عوض طوری زندگی میکنند که هر روز فعالیت منظم فیزیکی داشته باشند. خانمهای ۱۰۰ سالهی اوکیناوایی خیلی راحت و معمولی بشین و پاشو کار میکنند و روزی ۳۰ تا ۴۰ مرتبه روی زمین مینشینند و بلند میشوند. اهالی ساردینیا در خانههای روی هم زندگی میکنند، از پلهها بالا و پایین میروند و هر بار رفتن به انبار یا دیدار دوستان یا رفتن به کلیسا مستلزم کُلی پیادهروی است. هیچ تحصیلاتی ندارند، وقتی میخواهند کیک را هم بزنند با دست این کار را میکنند، این فعالیت فیزیکی باعث کالری سوزاندنشان میشود، درست مثل راه رفتن روی تردمیل. موقعی که فعالیتهای فیزیکی ارادی انجام میدهند انگار از آن لذت میبرند. دوست دارند راه بروند، تنها روش اثبات شدهای که برای جلوگیری از زوال شناختی وجود دارد همین است.
همهی آنها میدانند زندگیشان را چطور در مسیر صحیح هدایت کنند. آدمها در هر یک از این فرهنگها وقت زیادی را برای آرامش صرف میکنند. اهالی ساردینیا، لوما لیندا، اوکیناوا برای اجدادشان دعا میکنند. به هنگام عجله و استرس چیزی به اسم پاسخ التهابی در بدن ایجاد میشود که ریشهی کلیِ بیماریهاست، از آلزایمر گرفته تا بیماریهای قلبی و عروقی؛ وقتی در روز ۱۵ دقیقه آرام باشید آن حالت التهابی را به سمت ضدالتهابی پیش میبرید.
آنها برای درک هدفشان در زندگی واژههای خاصی دارند، مثلا اهالی اوکیناوا “ایکیگای” دارند. میدانید که در کل عمر بشر ۲ سال است که از پُر مخاطرهترین سال های عمر محسوب میشود، یکی سالی که به دنیا میآیم و یکی سالی که بازنشسته میشویم؛ این مردم مفهموم هدف خودشان را خوب میدانند و آن را در زندگی به کار میبرند.
هیچ رژیمی را به مدت طولانی رعایت نمیکنند، آنها هر روز نوشیدنی و مایعات مخصوص مینوشند؛ قبولاندن این مسئله به مردم آمریکا سخت نیست. آنها تمایل به گیاهخواری دارند البته نه به این معنی که گوشت قرمز مصرف نکنند ولی حبوبات و آجیل زیاد میخورند. تدابیری هم برای جلوگیری از پُرخوری دارند؛ آنها میدانند که چه کار کنند که به موقع از سر میز بلند شوند.
اصل و اساس همهی اینها نوع رابطه با خانواده است؛ خانواده برایشان درجه اول است، مراقبت از بچهها و والدین پیرشان برایشان خیلی مهم است.
همه دوست دارند متعلق به یک جامعه مذهب محور باشند، اگر این کار را بکنید ۴ تا ۱۴ سال به عمرتان اضافه میشود.
مهمترین نکته این است که به ایل و تبار درستی تعلق دارند یا در ایل و تبار درستی به دنیا آمدن و یا اطرافشان را با آدمهای درستی پُر کردهاند. مطالعات نشان میدهد اگر ۳ نفر از نزدیکترین دوستانتان چاق باشند احتمال اینکه دچار اضافه وزن شوید خیلی زیاد است؛ پس اگر با افرادی معاشرت میکنید که رژیم ناسالم دارند این مسئله در طول زمان بر روی شما هم تأثیر خواهد گذاشت. اگر تفریح دوست شما فعالیت فیزیکی، بولینگ، یا هاکی، دوچرخهسواری یا باغبانی باشد این روی شما هم تأثیر مثبت میگذارد؛ اگر دوستتان اهل نوشیدنیهای الکلی نباشد درست غذا بخورد و متأهل باشد، قابل اعتماد و مطمئن است و بر زندگی شما تأثیر میگذارد.
هیچ رژیمی در طول تاریخ جهان جز بر ۲% از جمعیت دنیا نتوانسته تأثیر بگذارد. تمرینات ورزشی معمولا از بهار شروع میشوند و در پاییز تمام میشوند. وقتی صحبت از طول عمر میشود هیچ راهحل ثابت کوتاهمدتی نیست که با استفاده از قرص به دست بیاید اما وقتی به آن فکر میکنید میبینید که دوستانتان ماجراجویانی هستند و بنابراین شاید مهمترین چیزی که بتوانید انجام بدهید این باشد که سالهای بیشتری به عمرتان اضافه کنید و از آن استفاده کنید.
ازتون ممنونم.
منبع:
دن بیوتنر- سخنرانی تد- شبکه مستند.
گردآوری، تکمیل و تنظیم:
مأموریت+.
مطالب مرتبط: