در این بخش به صورت خلاصه با انواع شعر و کمی جزئیات آنها آشنا میشویم
انواع شعر در قالبهای مختلفی قرار میگیرد مانند: قصیده، غزل، مثنوی، رباعی، دوبیتی، مفرد، قطعه، مسمط، تضمین، تصنیف، ترجیعبند، ترکیببند، چهارپاره، مستزاد، شعر نو
انواع شعر در قالبهای مختلفی که در بالا نام برده شدند دارای اجزای تشکیلدهندهی زیر میباشد
بیت، مصراع، قافیه، ردیف
نکته: همچنین شعرها در قالبهای مختلف, وزنهای متفاوتی دارند
شکلی که اجزای تشکیلدهند به شعر میبخشد قالب نام دارد. شعر کهن که به آن شعر کلاسیک هم گفته میشود قالبهای متفاوتی دارد که نام برده شدند، وزنهای آنها هم مختلف است اما در شعر نو, نظم قافیه و تساوی وزن به آن شکل که در شعر کهن و کلاسیک میباشد در آنها نیست و قالب و شکل شعر کاملا متفاوت است؛ به عبارت دیگر در شعر نو مصرعها کوتاه و بلند شده و همانند اشعار کلاسیک یک اندازه نیستند اما همچنان به شکل درونی و در معانیشان دارای وزن هستند و مضمون آنها شاعرانه است
شعر نو که به آن شعر آزاد هم گفته میشود خود به چند دسته تقسیم میشود، معروفترین آنها این موارد است: ۱- قالب نیمایی، ۲- شعر سپید، ۳- شعر موج نو
برای آشنایی با جزئیات و تفاوتهای برخی از قالب شعرها میتوان به اینجا مراجعه نمود
شعرها درونمایهای دارند و هر موضوع و محتوایی را شامل میشوند، مانند: حماسی و تاریخی، اخلاقی و تعلیمی، عاشقانه و بزمی، عارفانه، آیینی، مدح و ثنا، هجو، اجتماعی، وصف طبیعت، فلسفی، حکایت و…
هر شاعر در یکی از قالبها و موضوعات شعر بیشتر شناخته میشود و بسته به زمانی که در آن میزیسته, برای توضیح دادن مفاهیم ذهنی خود و سرودن شعر, نوعی از انواع شعر را برای سرودن مناسب دیده است، برخی نیز برای اولینبار سبک جدیدی به وجود آوردهاند
شعر در هر قالب و هر موضوعی که باشد در وهلهی اول باید عمیق و پُر معنا باشد، حرف دل باشد، احساس را برانگیزد، آگاهی ببخشد و رگههایی از روشنگری در آن باشد و تا جای ممکن امید بدهد، آن وقت میتواند شامل وصف حال این قسمت از شعر مولانا شود
اخترِ ما نیست در دورِ قمر؛ لاجرم فوقِ ثریا میرویم
همتِ عالی است در سرهای ما؛ از علی تا ربِ اعلا میرویم/ مولانا