استفاده‌های زیادی از طبیعت می‌شود و طبیعت‌گردی فعالیتی است که بسیاری به خاطر فواید زیاد و هیجانی که دارد آن را انجام می‌دهند و ساعت‌ها یا روزهایی را برای اوقات فراغت و دور شدن از زندگی روزمره و خستگی و مشغله‌ی کار به طبیعت می‌روند تا از حال و هوای خوبی که دارد استفاده کنند

چند سالی است طبیعت‌گردی که بخشی از صنعت گردشگری می‌باشد رشد زیادی داشته و علاقه‌مندان بسیاری را به خود جذب کرده است و همچنان هم استقبال از آن با تبلیغات و فرهنگ‌سازی خوب رو به افزایش است تا همه از فواید آن بهره‌مند شوند. مسافرت‌های خانوادگی و معرفی جاذبه‌های گردشگری در رسانه‌ی ملی، فضای مجازی و در شبکه‌های اجتماعی و همچنین برگزاری تورهای طبیعت‌گردی در آژانس‌های مسافرتی نقش زیادی در رونق گرفتن آن داشته‌اند

تفاوتی ندارد برای گردش و ماجراجویی در طبیعت به جاهای دیدنی و پربازدید می‌رویم یا مکان‌های بکر آن، در هر صورت وقتی برای سیر و سیاحت به محیطی طبیعی می‌رویم نیاز است برخی موضوعات را رعایت کنیم تا باعث حفظ و نگهداری از آن شویم و حتی شده به بهتر شدن آن کمک کنیم تا در دفعات بعد بتوانیم هم خودمان و هم دیگران و آیندگان از آن استفاده ببریم. در دنیا طبیعت‌گردی “سفر و گردشی مسئولانه به مکان‌های طبیعی تعریف شده است که در آن محیط زیست حفظ و به رفاه و نفع رساندن برای مردم محلی اطراف آن تأکید می‌شود. طبیعت‌گردی حداقل آسیب را به طبیعت و فرهنگ آن وارد می‌کند و حافظ محیط زیست بوده و باعث بهبود کیفیت زندگی مردم محلی و محیط طبیعی آن می‌شود”

روش‌های مختلفی برای حفظ و نگهداری از طبیعت وجود دارد که برخی از آسان‌ترین آنها موارد زیر هستند و با کمی حوصله و دقت می‌توانیم آنها را انجام دهیم

قبل از رفتن به طبیعت در کنار وسایل مورد نیاز و مختلفی که به همراه داریم به جای ظروف یک‌بار مصرف, ظرف‌های چندبار مصرف را همراه داشته باشیم و به میزان تعداد کسانی که همراهمان هستند چند کیسه را برای انداختن زباله‌های مصرفی‌ در طول مسیر و یا هنگام استراحت برداریم تا آنها در محیط رها نشوند و باد آنها را به جای دیگری نبرد. می‌توانیم کیسه‌ی مخصوص جمع‌آوری زباله را در هنگام اسکان در جایی قرار دهیم تا آشغال‌ها را مخصوصا آنها که خوراکی و تجزیه‌پذیر نیستند در آن بریزیم و بعد از گردش آنها را همراه خود بیاوریم تا در سطل زباله بیندازیم چون وزن زیادی ندارند

کنجکاو بودن و جست و خیز برای کشف ناشناخته‌ها در طبیعت زیاد است، بهتر است به درختان و پوشش گیاهی که وجود دارند، مسیر نهر و رودخانه و چشمه‌ها، موجودات و حشرات مختلفی که در طول راه هستند و به لانه‌ی آنها کاری نداشته باشیم چون ممکن است با نیش و یا شاخ زدن‌شان بی‌خیال‌مان نشوند. اجازه دهیم همه چیز در اکوسیستم و محیط آن همانطور که وجود دارد باقی بماند و به روال طبیعی بودن و زیست‌شان ادامه دهند

اگر اجاق مسافرتی همراه خود نمی‌بریم در زیر درختان و نزدیک بوته‌ها و نیزارهای خشک و یا سرسبز و کنار رودخانه و دریا آتش روش نکنیم و در جایی که برای آن تعبیه شده یا قبلا دیگران ساخته‌اند و یا با ساختن اجاقی در میان چند سنگ به مقداری که نیاز است با چوب‌های خشکی که در اطراف ریخته این کار را انجام دهیم و بعد از استفاده حتما باقی‌مانده‌ی آتش و زغال‌ها را با آب و یا خاک خاموش کنیم. پخت و پز غذاهای سخت و دشوار که وسایل زیادی برای آوردن نیاز دارند را بگذاریم برای وقتی دیگر

به جای یادگاری نوشتن بر روی درخت و کوه و اماکن تاریخی، بالا رفتن از درختان، بردن چیزهای طبیعی که کم‌یاب هستند و مختص طبیعت می‌باشند از آنها عکس یادگاری بگیریم.”مباش در پی آزار و هر چه خواهی کن؛ که در شریعتِ ما غیر از این گناهی نیست/ حافظ”. در طول مسیر به مقداری که می‌توانیم برداشتن زباله‌های دیگران و درست کردن چیزهایی که خراب شده‌اند، راه‌اندازی کمپین‌های محیط زیستی مانند #نه-به-آلودگی-طبیعت و نمونه‌های دیگر قابل افتخار و تحسین است و با این کار فرهنگ سالم و پاکیزه نگه‌داشتن محیط زیست را یادآوری می‌شویم

اگر برای کوهنوردی می‌رویم نینداختن سنگ‌های کوچک و بزرگ از بالای کوه به پایین یکی دیگر از کارهایی است که می‌توانیم انجام دهیم چون با انجام ندادن این کار به بافت طبیعی دامنه‌ی کوه آسیب نمی‌رسد. همچنین با رفتن از مسیری که دیگر کوهنوردان قبلا از آن رفته‌اند و جای آن معلوم است پیمودن مسیر راحت‌تر و مطمئن‌تر خواهد بود و در طول راه زمین نمی‌خوریم و از طرفی باعث مراقبت از دیگر جاهای سالم کوه می‌شویم

برای استراحت، ماندن و اقامت بیشتر جایی را انتخاب کنیم که دور از پستی و بلندی و صاف و یک دست باشد، حواس‌مان باشد که در نزدیک لانه‌ی موجودات دیگر هم نباشد چون زیاد مهمان‌نواز نیستند و از خجالت‌مان در می‌آیند. با این انتخاب به جابجایی درختان و یا کندن چیزهایی که در محیط وجود دارند نیازی نداریم

در کنار دریا و رودخانه و آبشار، برکه و پوشش سبز گیاهان تا جایی که می‌شود شوینده‌های مختلف را کنار بگذاریم، استفاده از مواد شوینده برای شستشو باعث می‌شود مدت‌ها در طبیعت باقی بمانند و به مرور زمان به گیاهان و موجودات مختلف آسیب می‌زنند. برای تمیز شدن دست‌ها ژل شستشوی دست چاره‌ساز است چون مصرف آب سالم را به میزان زیادی کاهش می‌دهد

بعد از گردش دقت کنیم تا چیزی را جا نگذاشته باشیم، وسایل کوچکی مثل کیف پول، تلفن همراه، بطری‌ها و قمقمه‌ی آب را بیشتر دقت داشته باشیم تا در کوله‌پشتی باشند و زیپ آن را ببندیم تا در طول مسیر برگشت نیفتند

با رعایت همین چند روش آسان و درمیان گذاشتن آنها با همسفران‌مان و یا کسانی که در طبیعت هستند می‌توانیم از طبیعت مواظبت کنیم تا سالم و تمیز باقی بماند و تجربه‌ی خوبی از گردش و تفریح داشته باشیم

یکی از بااهمیت‌ترین دارایی‌های اجتماعی و همگانی طبیعت است و با طبیعت‌گردی که سفر و گردشی مسئولانه و سبز به جاهای طبیعی و محلی می‌باشد باعث ماندگاری آن خواهیم شد و با مصرف به اندازه و درست از منابع طبیعی و وسایل مختلف به طبیعت سود بیشتری می‌رسانیم. دلیل اینکه کشورمان با نام جمهوری اسلامی ایران شناخته می‌شود به خاطر موضوعات ارزشمند و مختلفی است که در اسلام وجود دارد و بخشی از آن مربوط به محیط زیست و طبیعت می‌باشد. در مورد اهمیت قائل بودن برای طبیعت، استفاده‌ی درست از آن، آباد نمودن زمین و صرفه‌جویی سخن‌های زیادی در منابع دینی گفته شده که با عمل به آنها می‌توانیم محیط زیست سالمی داشته باشیم

بهترین هدیه‌ای که در روز طبیعت و یا ایام دیگر می‌توانیم به کودکان بدهیم کتاب‌هایی می‌باشد که تصاویر جذاب و متن‌های جالبی از طبیعت در آنها قرار گرفته شده است، اینگونه از همان سنین پایین در مورد طبیعت آموزش‌های بسیار خوبی را می‌بینند که در بزرگ‌سالی به آنها کمک می‌کند تا در حفظ و نگهداری از طبیعت کوشا و تأثیرگذار باشند

طبیعت‌گردی تأثیر زیادی بر روی هر یک از ما و همراهان‌مان می‌گذارد و نشاط‌آور، آموزنده و الهام‌بخش است و موضوع “طبیعت درمانی” از نظر علمی مورد توجه قرار گرفته است. “نگاه کردن به سبزه موجب شادابی است/ امام علی(ع)”. پیاده‌روی و تماشای دشت و صحرا، تپه‌ها و کوه‌ها و غارها، رودخانه و دریا، گیاهان و موجودات مختلف، آموزش محیط زیست و کمک به جوامع محلی ساکن در آنها با بوم‌گردی و احترام به آداب و رسوم و آیین‌های متفاوت در فرهنگ‌های بومی باعث بهبود و رونق‌بخشی بیشتر به گردشگری و خالی از سکنه نشدن روستاها می‌شود

با دانستن تعریف طبیعت‌گردی و روش‌های مختلف حفظ و نگهداری از طبیعت و عمل به آنها جاذبه‌های مختلفی که وجود دارند ماندگار خواهند بود تا برای دفعات بعد که به آنجا می‌رویم و برای دیگران و آیندگان قابل استفاده باقی بمانند.

۱۴۰۴/۱/۱۵

منبع:

مأموریت+/ مقالات محمد کارگر مزرعه ملا